چگونگى آفرينش دوزخ

درباره اين كه آيا دوزخ هم اكنون آفريده شده است يا خير مى توان گفت: به يك تعبير بله. به يك تعبير نه!
به تعبيرى كه مى گوييم بله، مقصودمان اين است كه: زمينه دوزخ و همه چيز براى تبديل گناهان به آتش فراهم است، همچنين به اندازه گناهان بخشيده نشده هرانسانى، دوزخ او آماده شده است.
اما به تعبيرى كه مى گوييم نه، مقصود آن است كه هرانسانى، آفريننده و تجهيزكننده دوزخ خويش است. بنابراين به اندازه گناهانى كه هنوز انجام نداده ايم، دوزخ ما آفريده نشده است يا به تعبير بهتر، آن را نيافريده ايم.
به همين جهت گفته شده است كه:

مفهوم صحيح اين عبارت (هركسى جهنم خود است و بهشت خود) اين است كه هركسى خود، خالق بهشت و يا جهنم خود است. چرا كه بهشت و جهنم، زمين هاى خالى است كه به وسيله اعمال ما پر از نعمت هاى بهشتى و يا پر از عذاب هاى جهنمى مى شوند (درصورتى كه اعمال نيكى باشند، به صورت نعمت هاى جالب و زيباى بهشتى و اگر اعمال بد و شرى باشند، در قيافه وسايل شكنجه و عذاب، مجسم مى شوند. (۱)
امام صادق عليه السلام در اين باره فرموده اند: دوزخيان به خاطر اعمال (بدشان) شقاوتمند شدند.
مفسر تفسير نمونه درباره اين كه دوزخ هم اكنون موجود است نوشته است: طبق ظاهر آيات قرآن، جهنم هم اكنون موجود است و طبق تحليلى كه داشته ايم در باطن و درون اين دنيا است و به اين ترتيب حقيقتا كفار را احاطه كرده است.
در آيات ۵ تا ۷ سوره تكاثر به اين مطلب اشاره شده است:
كَلاّ لَوْ تَعْلَمُونَ عِلْمَ الْيَقينِ لَتَرَوُنَّ الْجَحيمَ ثُمَّ لَتَرَوُنَّها عَيْنَ الْيَقينِ
اين چنين نيست، اگر علم اليقين داشتيد دوزخ را مشاهده مى كرديد سپس آن را به عين اليقين مى ديديد. (2)
بنابراين، دوزخ هم اكنون آماده است اما، بر اثر اعمال بد انسان‌ها توسعه مى يابد.
و هركس با اعمال بد خويش اعم از اعمال ماتقدم و ماتأخر، در حال گسترش دادن، عميق كردن و دميدن در آتش جايگاه ابدى خويش است.

پی نوشت:

۱- پيام قرآن، ج۶، ص۳۴۱ ۳۴۴، ج۲، ص۵۱

2- توحيد صدوق، ص ۳۵۶.

منبع:بهشت و جهنم از دیدگاه قرآن و حدیث - عباسعلی کامرانیان- صفحه۱۶