سروش ایزد

پيروزي نهايي وقتي است كه اسلام، به همه ابعاد و به همه احكامش در ايران پياده شود؛ وپيروزي بالاتر آن كه در همه اقطار عالم، اسلام حكومت كند .اسلام مايه سعادت بشر است.

•. •. •. •. •. •. •. • سخنان امام خمینی در مورد دهه فجر •. •. •. •. •. •. •. •

حفظ اين پيروزي از اصل پيروزي مشكل تر است .

پيروزي انقلاب رهين همه ملت است . امام خميني(ره)

جاويد باد پرچم پر افتخار الله اكبر، كه رمز پيروزي معجزه آساي ملت بزرگ ايران است . 

•. •. •. •. •. •. •. • سخنان امام خمینی در مورد پیروزی انقلاب •. •. •. •. •. •. •. •

اين پيروزي ارتباط به من نداشت، من يك طلبه هستم و نبايد اين را به من منتسب كنيد! پيروزي ارتباط به ملت هم نداشت، اين پيروزي مربوط به خدا بود .

اين پيروزي انقلاب ما پيروزي بود كه به بركت اسلام و گرايش به اسلام و با فرياد الله اكبر به دست آمد . امام خميني(ره)

تا روحيه شما توجه به آن مبدأ قدرت دارد پيروزيد، از آن منفصل نشويد .

•. •. •. •. •. •. •. • سخنان امام خمینی در مورد دهه فجر •. •. •. •. •. •. •. •

پيروزي آن است كه مورد توجه حق تعالي باشد، نه اينكه كشوري را بگيريد .

كمي عده، با اينكه قدرت روحي در كار باشد و انسجام در كار باشد و تعهد به اسلام در كار باشد، اسباب ضعف نخواهد شد .

شما پيروزيد، براي اينكه اسلام پشتيبان شماست . امام خميني(ره)

•. •. •. •. •. •. •. • سخنان امام خمینی در مورد پیروزی انقلاب •. •. •. •. •. •. •. •

شما پيروزيد، براي اينكه خدا با شماست .

كسي كه با خدا باشد خدا با اوست، و پيروزي با اوست .

اگر تمام عالم هم به ضد ما قيام كنند و ما را هم نابود كنند، ما پيروزيم . امام خميني(ره)

•. •. •. •. •. •. •. • سخنان امام خمینی در مورد 22 بهمن •. •. •. •. •. •. •. •

ما ترس نداريم، براي اينكه ما حقيم.وقتي حق هستيم، غالب هم بشويم ما حق هستيم، مغلوب هم بشويم ما حق هستيم .

اين طور نيست كه ما خوف اين را داشته باشيم كه شكست بخوريم.اولاً كه شكست نمي خوريم، خدا با ماست؛ و ثانياً بر فرض اين كه«شكست صوري» بخوريم «شكست معنوي» نمي خوريم ،و پيروزي معنوي با اسلام است، با مسلمين است .

شما حق هستيد و در مقابل باطل ايستاده ايد؛ و حق پيروز است . امام خميني(ره)

•. •. •. •. •. •. •. • سخنان امام خمینی در مورد دهه فجر •. •. •. •. •. •. •. •

كشوري كه تمام قشر هايش اينطور مُهيّا براي فداكاري هستند، اين كشور پيروز است.

شما حق هستيد، در مقابل باطل ايستاده ايد.استقامت مي خواهد؛ تا استقامت در كار نباشد نمي توانيد به پيروزي نهايي برسيد .

ما با دست خالي بر اين قدرت فوق العاده شيطاني، كه همه قدرتها دنبال او بودند، غلبه كرديم . امام خميني(ره)

•. •. •. •. •. •. •. • سخنان امام خمینی در مورد 22 بهمن •. •. •. •. •. •. •. •

پيروزي را شمشير نمي آورد، پيروزي را خون مي آورد .

مادامي كه در مسير حق باشيم پيروزيم .

ما مي خواهيم به همه دنيا نشان دهيم كه قدرتهاي فائقه را هم مي توان به نيروي ايمان شكست داد .

•. •. •. •. •. •. •. • سخنان امام خمینی در مورد پیروزی انقلاب •. •. •. •. •. •. •. •

ملتي اگر قيام كرد، با حفظ قدرت ايمان، هيچ قدرتي، در مقابل آن نمي تواند بايستد.

جمعيتي كه پشتوانه اش خداست شكست ندارد .

مقصد كه الهي شد دنبالش پيروزي است .

•. •. •. •. •. •. •. • سخنان امام خمینی در مورد دهه فجر •. •. •. •. •. •. •. •

با رفتار و اخلاق اسلامي، اين قدرتي كه شما را به پيروزي رسانده است حفظ كنيد .

برادران من! با اتكا به ايمان و اسلام بود كه ما پيروز شديم . امام خمینی (ره)

منبع: m-farhangi.iut.ac.ir

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی  در دیدار اعضای مجمع نمایندگان طلاب و فضلای حوزه علمیه قم با تبیین جایگاه و نقش بی‌بدیل و تأثیرگذار حوزه علمیه‌ قم در پیروزی انقلاب اسلامی به برخی تلاش‌ها برای انقلاب‌زدایی از حوزه‌های علمیه اشاره و تأکید کردند: حوزه علمیه‌ قم باید همچنان یک «حوزه‌ انقلابی و مهد انقلاب» باقی بماند و رسیدن به این هدف نیازمند اندیشه، تدبیر و برنامه‌ریزی دقیق است. رهبر انقلاب اسلامی سخنان خود را با بیان مقدمه‌ای درخصوص تأثیرگذاری حوزه علمیه قم در پیروزی انقلاب اسلامی و استمرار آن و نسبت حوزه علمیه قم با انقلاب آغاز کردند و گفتند: دو جریان در شکل‌گیری و پیروزی انقلاب اسلامی تأثیرگذاری آشکار داشتند ۱- دانشگاه ۲- حوزه علمیه. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با اشاره به وجود مبارزات دانشگاهی در نقاط مختلف جهان به‌دلیل فضای طبیعی دانشگاه‌ها و آشنایی دانشجویان با مسائل روز افزودند: مبارزات دانشجویی در ایران، چه در دوره مبارزات اسلامی و چه قبل از آن هم وجود داشت اما مبارزات دانشجویی به‌دلیل دامنه محدود تأثیرگذاری آن هیچ‌گاه به یک تحول و انقلاب در کشور منتهی نشد.ایشان تأثیرگذاری حرکت و مبارزه دانشگاهی در پیروزی انقلاب اسلامی را به‌دلیل حضور عامل اصلی یعنی مبارزات روحانیت دانستند و خاطرنشان کردند: ما قدردان مبارزات دانشجویان هستیم اما اگر این مبارزات بدون حضور مبارزات روحانیت بود، قطعاً به همان محیط دانشگاه محدود می‌شد و به اتمام می‌رسید.رهبر انقلاب اسلامی «فراگیر بودن و تأثیرگذاری» را دو ویژگی حرکت روحانیت در انقلاب اسلامی برشمردند و افزودند: حوزه علمیه قم از دو بخش «مرجعیت و طلاب» تشکیل شده است که امام رحمه‌الله به‌عنوان بخش مرجعیت، اعلامیه می‌دادند و سخنرانی می‌کردند اما آن بخشی که سخنان و دیدگاه‌های امام رحمه‌الله را به عمق جامعه و تا دوردست‌ترین مناطق رساند، روحانیت و طلاب بودند.  حوزه علمیه قم عامل پیروزی حرکت امام(ره) حضرت آیت‌الله خامنه‌ای تأکید کردند: اگر حوزه علمیه قم نبود، حرکت امام رحمه‌الله شاید به موفقیت نمی‌رسید و این، نشان‌دهنده نقش حوزه علمیه قم در شکل‌گیری و استمرار انقلاب اسلامی است. ایشان افزودند: آن نیرویی که مردم را به خیابان‌ها آورد و آن راه‌پیمایی‌های بزرگ و میلیونی را شکل داد، تأثیرگذاری طلاب بود که فکر و نیت امام رحمه‌الله را در دورترین نقاط کشور نیز منتقل کردند. رهبر انقلاب اسلامی با تأکید بر اینکه حلقه واسط میان امام رحمه‌الله و شکل‌گیری انقلاب اسلامی، حوزه علمیه قم بود، خاطرنشان کردند: با توجه به نقش ممتاز و بی‌بدیل حوزه علمیه قم در پیروزی انقلاب اسلامی، اکنون انگیزه‌ها و طرح‌هایی برای «انقلاب‌زدایی» از حوزه علمیه وجود دارد. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای گفتند: اگر بخواهیم نظام اسلامی همچنان «اسلامی و انقلابی» بماند باید حوزه علمیه «انقلابی» بماند زیرا اگر حوزه علمیه انقلابی نماند، نظام در خطر «انحراف از انقلاب» قرار خواهد گرفت. ایشان با تأکید بر اینکه باید از هرگونه تلاشی برای «انقلاب‌زدایی» از حوزه‌های علمیه احساس خطر کرد، افزودند: باید با فکر و تدبیر و برنامه‌ریزی حکمت‌آمیز، با این خطر مقابله کرد تا حوزه علمیه قم همواره یک حوزه انقلابی و مهد انقلاب باقی بماند و بینش و حرکت انقلابی در آن توسعه یابد. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با اشاره به شیوه‌های مخالفت با انقلاب افزودند: گاه به‌صراحت با اصل انقلاب مخالفت می‌شود اما گاهی غیرمستقیم با مبانی و مبادی اعتقادی انقلاب مخالفت می‌شود که باید در این زمینه حساس بود و تأکید مکرر بر ضرورت هوشیاری در مقابل استکبار و آمریکا به همین علت است.  دلیل مخالفت نظام سلطه با ایران ایشان علت اصلی مخالفت نظام سلطه با جمهوری اسلامی را ایستادگی ایران در مقابل نظام ظالمانه جهانی برشمردند و خاطرنشان کردند: اگر این ایستادگی نباشد هر اسم و شکلی داشته باشید، نظام سلطه با شما مخالفتی نخواهد داشت. رهبر انقلاب اسلامی مخالفت با مبانی و مسائل مورد تأکید امام حکیم و بصیر و هوشیار ملت را از دیگر شیوه‌های مخالفت غیرمستقیم با انقلاب و نظام اسلامی خواندند و افزودند: معنای حقیقی تقابل سیاسی و تبلیغی با مبانی و تأکیدات امام خمینی رحمه‌الله، ضدیت با اسلام سیاسی و اسلام نابی است که اولین‌بار پس از صدر اسلام در ایران به تشکیل حکومت پرداخته است. ایشان در بیان راه‌حل مقابله با حرکتی که تضعیف تفکر و روحیه انقلابی را در حوزه‌ها دنبال می‌کند، گفتند: مجموعه‌های دست اندرکار حوزه به ویژه مجمع نمایندگان طلاب حوزه علمیه قم می‌توانند با گسترش برنامه‌ریزی شده ارتباط منظم و محتوایی با بدنه حوزه، تشکیل گروه‌های فکری برای دستیابی به راه‌های صحیح ترویج تفکرات انقلابی، شناسایی و حل مشکلات و شبهات ذهنی طلاب در این زمینه نقش مؤثری ایفا کنند. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای مجمع نمایندگان طلاب را پدیده بسیار خوبی ارزیابی کردند که باید از لحاظ قانونی و جایگاهی و نیز از لحاظ درونی و محتوایی تداوم یابد و تقویت شود. ایشان افزودند: با این نگاه و با برنامه ریزی لازم و در پرتو فضل الهی صدها مدرس موفق و انقلابی تربیت می شوند و با تکیه بر رابطه قلبی و معنوی طلاب و مدرسین، در حوزه‌های علمیه، تفکر و روحیه انقلابی هرچه بیشتر ترویج خواهد شد. رهبر انقلاب اسلامی در پایان سخنانشان تأکید کردند: با وجود برخی پدیده‌های نامطلوب در گوشه و کنار، جهت‌گیری کلی حرکت کشور، خوب و رو به پیشرفت است و افق آینده به لطف پروردگار در همه زمینه‌ها روشن است. پیش از سخنان رهبر انقلاب اسلامی، حجت‌الاسلام والمسلمین حسینی‌نژاد رئیس مجمع نمایندگان طلاب و فضلای حوزه علمیه قم گزارشی از طرح‌ها و فعالیت‌های این مجمع و برنامه‌های آن بیان کرد.

مخالفت با برنامه‌های محمد رضا شاه پهلوی از دهه ۱۳۳۰ شمسی و مسئله ملی شدن صنعت نفت تا حدودی شکل گرفته بود. گروه‌های چندی با شعارها و مرام‌های مختلف فعالیت می‌کردند. تندترین مخالفان مذهبی حکومت جمعیت فدائیان اسلام به رهبری سید مجتبی نواب صفوی بود. این گروه معتقد بودند که حرکت کلی حکومت بر خلاف دین اسلام و مذهب تشیع است.

هر چند نواب صفوی و گروهش مورد حمایت برخی از علما و اساتید حوزه علمیه قم بودند. با این همه در حوزه علمیه قم که راهبری آن بر عهده آیت اللهبروجردی بود حرکت علنی در مقابل برنامه‌های دولت مشاهده نمی‌شد. بعد از درگذشت آیت‌ الله بروجردی که مرجعیتی گسترده داشت، مرجعیت متعدد شد و از این پس برخی از مراجع مخالفت‌های گاه به گاه خود با برنامه‌های دولت را علنی کردند.

اعتراضاتی به تصویب لایحه انجمن‏های ایالتی و ولایتی

به موجب لایحه انجمن‏های ایالتی و ولایتی که در ۱۶ مهر ۱۳۴۱ش به تصویب هیئت دولت رسید. شرطاسلام و سوگند به قرآن از شرایط انتخاب شوندگان حذف شده بود و به زنان حق رأی داده می‌‏شد.^[۱]مخالفت‏های صریحی از جانب علما به ویژه آیت الله خمینی (ره) اعلام شد و خواهان الغای سریع این مصوبه شدند. پس از جلسه مشورتی آیت الله خمینی، آیت الله محمدرضا گلپایگانی و ایت الله سید کاظم شریعتمداری، طی تلگراف‌هایی اعتراض خود را نسبت به لایحه مزبور ابراز داشتند.^[۲] رژیم در دهم آذر‌‌ همان سال، با تصویب هیأت دولت اعلام کرد که تصویب‏نامه ۱۳۴۱/۷/۱۶ قابل اجرا نیست. از نظر آیت الله خمینی هدف دولت از حذف «قید اسلام» هموار ساختن ورود رسمی فرقه‌های ضاله همانند بهائیت به ارکان حکومت بود، بهائیان شناخته شده تا آن موقع نمی‌توانستند به مقامات حکومتی برسند. جواز سوگند به هر کتاب آسمانی در یک کشور مسلمان، بی‌احترامی به قرآن بود و حق رأی به زنان، واقعی نبود زیرا اولاً مگر مرد‌ها حق رأی واقعی داشتند که حالا ‌بخواهند به زنان نیز حق رأی بدهند؛ ثانیاً هدف ازحق رأی زنان به انحراف کشاندن آن‌ها و الگوسازی انحرافی برای زنان بود.^[۳]

انقلاب سفید و مخالفت ها

در سال ۱۳۴۲ محمدرضا پهلوی برنامه‌ای را با عنوان انقلاب سفید آغاز کرد و قرار شد بند‌ها پس از رفراندوم اجرایی شوند. شش بند اصلی این تحولات عبارت بودند از: اصلاحات ارضی و الغای نظام ارباب و رعیتی؛ ملی کردن جنگ‌ها و مراتع؛ تبدیل کارخانه‌های دولتی به شرکتهای سهامی و فروش سهام آن‌ها جهت تضمین اصلاحات ارضی؛ مشارکت کارگران در سود خالص کارخانه‌ها؛ تجدید نظر اساسی در قانون انتخاب به منظور اعطای حقوق کامل و برابر سیاسی به زنان؛ ایجاد سپاه دانش، به منظور سواد آموزی و اشاعۀ فرهنگ در روستا‌ها».^[۴] [۳] این بند‌ها بعد‌ها بیشتر شد و به هیجده بند رسید.^[۵] آیت الله خمینی از مخالفین این اصلاحات بود و در پاسخ به استفتایی در زمینه رفراندم به دو اشکال شکلی و ماهوی اشاره کرده بود:

• از لحاظ شکلی: زیرا در قانون اساسی کشور، برگزاری همه پرسی پیش بینی نشده بود. عدم صلاحیت رژیم در برگزاری رفراندوم، عجله‌ای بیش از حد در برگزاری رفراندوم، ناآگاهی مردم از ماهیت و زوایای پنهان انقلاب سفید، زور، ارعاب و تطمیع مردم توسط رژیم برای شرکت در انتخابات، عدم حضور گستردۀ مردم در پای صندوق‌های رأی و تقلب در رأی گیری از جمله ایرادات شکلی وارد به رفراندوم بود.^[۶]
• از لحاظ ماهوی: برنامه‌های اصلاحی رژیم از اجانب آمریکا و اسرائیل توصیه شده و تامین کننده منافع کوتاه مدت و بلند مدت آنان است لذا، موجب تضییع حقوق عمومی مردم و منافع ملی ایران می‌شود و استقلال کشور را خدشه‌دار می‌نماید.^[۷]

روز دوم بهمن ۱۳۴۱ امام در اعلامیه مفصل خود دلائل پنجگانه مخالفت رفراندوم با قانون اساسی و شرایط اجرایی آن را برشمرد و آن را در برابر احکام اسلامی بی‌اعتبار دانست.^[۸] همزمان با اعلامیه امام از سوی چند تن از مراجع همچون آیات عظام گلپایگانی، خویی، خوانساری، بهبهانی و شریعتمداری نیز اعلامیه‌هایی در محکومیت و تحریم رفراندوم انتشار یافت.^[۹] شاه روز ۴ بهمن وارد قم شد. اما هیچ یک از روحانیون برجسته را در مراسم استقبال از خویش حاضر نیافت. حتی تولیت آستان حضرت معصومه (س) نیز از شرکت در این مراسم خودداری کرده بود. شاه با مشاهده این صحنه به دلیل شرکت خشم از زیارت حرم خودداری ورزید و در برابر صحن طی نطق تندی که‌گاه از عفت کلام فاصله می‌گرفت، روحانیون را به‌عنوان «یک عده قشری و نفهم که مغز آن‌ها از هزار سال پیش تا کنون تکان نخورده است، ارتجاع سیاه و مفت خور که در راه انقلاب سنگ می‌اندازند» مورد حمله قرار داد. رفراندوم در تاریخ ۶ بهمن انجام گرفت. رژیم اعلام داشت که اصول پیشنهادی شاهنشاه با استقبال پرشور و بی‌نظیر روبرو گردیده و با ۵ میلیون و ۶۰۰ هزار رای موافق در مقابل ۴ هزار و ۱۵۰ رای مخالف به تصویب ملت رسید.^[۱۰] روحانیون که با این وضع دولت مواجه شدند به پیشنهاد آیت الله خمینی تصمیم گرفتند که ماه رمضان آن سال را که از روز بعد از رفراندوم شروع می‌شد به‌عنوان اعتراض به دولت، از رفتن به مساجد خودداری نمایند و برای جلب نظر عمومی در تمام ماه رمضان مساجد تعطیل شود. این پیشنهاد مورد مقامات روحانی قم قرار گرفت.^[۱۱]

واقعه مدرسه فیضیه

بدنبال تنش‌های ایجاد شده، آیت الله خمینی طی اعلامیه ای اعلام کرد: « دستگاه حاکمه می‌خواهد با تمام کوشش به هَدمِ احکام ضروریهٔ اسلام قیام و به دنبال آن مطالبى است که اسلام را به خطر مى‌اندازد. لذا اینجانب عید نوروز را به‌عنوان عزا و تسلیت به امام عصر (عجل الله تعالى فرجه) جلوس مى‌کنم و به مردم اعلام خطر مى‌نمایم.»^[۱۲]

عصر روز دوم فروردین ماه ۱۳۴۲ مصادف با روز وفات امام صادق(ع)، مجلس سوگواری از طرف آیت الله گلپایگانی در مدرسه فیضیه با حضور وی برگزار شد. تعدادی از وابستگان شاه در دو گروه ۷۰ و ۳۰ نفری در دو طرف مجلس قرار گرفته بودند و به نوبت صلوات می‌فرستادند.^[۱۳] پس از پایان سخنرانی یکی از اخلال گران فریاد زد «برای سلامتی شاهنشاه آریا مهر صلوات» مردم به هیجان آمدند و درگیری شروع شد.^[۱۴] کماندو‌ها و افراد رژیم به هر طلبه‌ای که می‌رسیدند از وی می‌خواستند که «جاوید شاه» بگوید سپس وی را زیر مشت و لگد گرفته و کتک می‌زدند. عده‌ای طلاب به طبقه فوقانی مدرسه رفته و با پرتاب سنگ و آجر به کماندو‌ها حمله کردند. مهاجمین به طبقه بالا رفته و در آنجا ضمن درگیری و مضروب ساختن تعدادی از آن‌ها، چند نفر را از بالا به پائین انداختند.^[۱۵] ده‌ها نفر از طلاب و عده‌ای از مردم عادی به سختی مجروح و مصدوم شدند. مأموران شاه کتاب‌ها را پاره پاره کردند و لوازم و اثاث اتاق‌ طلاب را به میان صحن مدرسه ریختند.^[۱۶] بدنبال این واقعه آیت الله خمینی اعلامیه تندی علیه شاه صادر کرد: «اینان با شعار «شاه‌دوستی» به مقدسات مذهبی اهانت می‌کنند. شاه‌دوستی یعنی غارتگری، هتک اسلام، تجاوز به حقوق مسلمین، و تجاوز به مراکز علم ودانش؛ «شاه‌دوستی» یعنی ضربه زدن به پیکر قرآن واسلام، سوزاندن نشانه‌های اسلام و محو آثار اسلامیت… با این احتمال، تقیه حرام است؛ و اظهار حقایق، واجب…»^[۱۷]

۱۵ خرداد ۱۳۴۲

آیت الله خمینی در ساعت ۶/۳۰ بعد از ظهر روز عاشوراى سال ۱۳۸۳ ه. ق. (سیزدهم خرداد ۱۳۴۲ ش.) با اعلام قبلی برای سخنرانی در مدرسه فیضیه قم حاضر شد و در سخنرانى خود به صراحت شاه وقت را مورد انتقاد قرار داد.^[۱۸] وی پس از شرح رخداد کربلا، حمله مأمورین حکومت پهلوى به مدرسه فیضیه در دوم فروردین سال ۱۳۴۲ را، به واقعه کربلا تشبیه کرد^[۱۹] نیروهای حکومت پهلوی آیت الله سید روح الله خمینی را شبانه به تهران بردند سید حسن قمی و بهاءالدین محلاتی دو روحانی دیگری بودند که دستگیر و به تهران منتقل شدند.^[۲۰] صبح روز پانزدهم خرداد، مردم قم و سایر شهر‌هااز دستگیری آیت الله خمینی مطلع شده و دست به اعتراض دامنه‌دارى زدند. مأموران نظامی که در نقاط مرکزی و حساس شهرهای قم و تهران مستقر بودند به روی تظاهرکنندگان تیراندازی کردند. معترضین نیز با چوب‌ و سنگ به دفاع از خود برخاستند. تعدادی از مردم کشته و مجروح شدند. بخشی از واکنش علما به شکل ارسال تلگراف، صدور اعلامیه و فرستادن نامه صورت گرفت.^[۲۱] برخی از علما نیز به تهران مهاجرت کردند.^[۲۲] در ۱۵ فروردین ۱۳۴۳، پس از سالگرد واقعه فیضیه و پیش از ماه ذیحجه و محرم، آیت الله خمینی آزاد شد و به منزل خود در قم منتقل شد.

لایحه کاپیتولاسیون

در تيرماه ۱۳۴۳ محمدرضا شاه به آمريکا رفت و مورد استقبال گرم مقامات آمريکايی قرار گرفت. در مسائلي که مورد بحث و تبادل نظر طرفين قرار گرفت اعطای کمک های نظامی آمريکا، منوط به وضع مقررات قضايی و مصونيت نظاميان آمريکا شد. روز سه شنبه ۲۱/۷/۱۳۴۳ مجلس شوراي ملي بررسي لايحه را تصویب کرد. آیت الله خمينی در چهارم آبان ۱۳۴۳ در سخنرانی تندی به انتقاد پرداخت: “اگر يک خادم آمريکايی، اگر يک آشپز آمريکايی، مرجع تقليد شما را وسط بازار ترور کند… دادگاههاي ايران حق محاکمه ندارند… اگر شاه ايران يک سگ آمريکايی را زير بگيرد بازخواست خواهد شد…".^[۲۳] بدنبال این سخنرانی آیت الله خمینی در ۴آبان ۱۳۴۳ به ترکیه تبعید شد. با پيروزی انقلاب ۵۷ و تشکيل شورای انقلاب، لايحه کاپيتولاسيون ملغي شد.^[۲۴]

اوج‌گیری و پیروزی انقلاب

در آبان سال ۱۳۵۶ ه.ش سید مصطفی خمینی فرزند آیت الله خمینی، به طرز مشکوکی در گذشت.^[۲۵]مخالفان حکومت پهلوی، دستگاه‌های امنیتی را عامل قتل او می‌دانستند. با برگزاری مجالس بزرگداشت برای او، مخالفت‌ها در ایران اوج گرفت.^[۲۶]

«ایران و استعمار سرخ و سیاه» نام مقاله‌ای بود که در ۱۷ دی ۱۳۵۶ در روزنامه اطلاعات با امضای «احمد رشیدی مطلق» منتشر شد. این مقاله که با نام مستعار نوشته شده بود، حاوی مطالبی تند علیه آیت‌الله خمینی بود و او را مردی «بی‌اعتقاد» و «وابسته و سرسپرده به مراکز استعماری» نامیده بود.. این مقاله توهین‌آمیز؛ با اعتراضات زیادی روبرو شد و نقطه عطفی در شتاب گرفتن ناگهانی اعتراضات به حکومت پهلوی شد.^[۲۷]

اعتراض مردم شهرهای دیگر به این کشتار باعث شدت گرفتن درگیر‌ی‌ها و اعتراضات شد. در ۱۷ شهریور سال ۱۳۵۷ ماموران دولتی تعداد زیادی از تظاهر کنند‌گان را کشتند.

آیت الله خمینی که دیگر امام خمینی نامیده می‌شد مجبور به ترک عراق و اقامت در فرانسه شد. امکانات ارتباطی در فرانسه باعث تقویت ارتباط انقلابیون با رهبری انقلاب شد. در دی ماه ۱۳۵۷ محمد رضا پهلوی مجبور به خروج از کشور شد و کمتر از یک ماه بعد در ۱۱ بهمن ماه همان سال آیت الله خمینی پس از ۱۵ سال تبعید به ایران بازگشت و ده روز بعد، در روز ۲۲ بهمن نظام سلطنتی پهلوی به طور رسمی سقوط کرد.

انقلاب اسلامی ایران، حرکت بزرگ مردمی به رهبری امام خمینی، از مراجع تقلید شیعه در ایران که در سال ۱۳۵۷ش./۱۹۷۹ م. موجب سقوط نظام پادشاهی و ایجاد نظامجمهوری اسلامی شد.

نتیجه این انقلاب که با حمایت مراجع تقلید شیعه اوج گرفت، بنیان گذاری حکومتی مبتنی بر احکام اسلامی و باورهای شیعه بود. روحانیان شیعه به خصوص حوزه علمیه قم سهم بزرگی در آگاهی بخشی به توده مردم و رهبری حرکت‌های مردمی داشتند. عبارت جمهوری اسلامی که در شعارهای مردمی تکرار می‌شد برگرفته از سخنان رهبری انقلاب (امام خمینی) بود.

اعتراضات آیت الله خمینی و دیگر علمای دینی به رفتارهای خلاف دین دستگاه حکومتی از سال ۱۳۴۱ آغاز شد. در سال ۱۳۴۲ پس از سخنرانی تند ایشان در روز عاشورا و در مدرسه فیضیه قم، دستگاه‌های امنیتی ایشان را بازداشت کردند. این خبر در روز ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ ه‍.ش موجب حرکت‌های اعتراضی و درگیری با ماموران حکومتی در برخی شهرها شد و تعدادی کشته شدند. تعداد زیادی از علمای سراسر ایران نیز با هماهنگی مراجع قم به نشانه اعتراض در تهران تحصن کردند. حرکت علما باعث آزادی آیت الله خمینی شد.

اعتراض دوباره آیت الله خمینی به تصویب یک لایحه در مجلس وقت باعث دستگیری دوباره در ۱۳ آبان ۱۳۴۳ ه‍.ش و تبعید ایشان به ترکیه وبعدها بهنجف در عراق شد. پس از آن حرکت‌های مردمی و راهپیمایی هایی خیابانی چندان بروز و ظهوری نداشت. ولی درگذشت مشکوک سید مصطفی خمینی فرزند آیت الله خمینی در آبان ماه ۱۳۵۶ ه‍.ش باعث زنده شدن مخالفت‌های مخفی مردم با نظام سلطتنی شد.

سه ماه بعد به دنبال مقاله‌ای که در یکی از روزنامه‌های تهران منتشر شد و در آن به رهبری انقلاب که یکی از مراجع تقلید شیعه بود توهین شده بود حرکت‌های اعتراضی شدت گرفت و برخورد خشن و مسلحانه ماموران رژیم سلطنتی در روز ۱۹ دی در قم به گسترده شدن این اعتراضات و سرایت آن به شهرهای دیگر دامن زد. از این تاریخ به بعد کشور ایران دستخوش ناآرامی‌های گسترده و سراسری شد. حوادث پی در پی به ویژه کشتار روز ۱۷ شهریور ۱۳۵۷ هر روز بر دامنه راهپیمایی‌ها و اعتراضات افزود تا این که پادشاه (محمد رضا پهلوی) کشور را ترک کرد.

امام خمینی که از عراق به پاریس رفته بود و با مصاحبه‌ها و پیام‌های خود انقلاب را رهبری می‌کرد در ۱۲ بهمن۱۳۵۷ ه‍.ش به ایران بازگشت و در ۲۲ بهمن همان سال نظام پادشاهی رسماً سقوط کرد.