سروش ایزد

ولادت و حسب و نسب

 بنا به نوشته مورخين ولادت على عليه السلام در روز جمعه 13 رجب در سال سى‏ام عام الفيل (1) به طرز عجيب و بي سابقه ‏اى در درون كعبه يعنى خانه خدا به وقوع پيوست،محقق دانشمند حجة الاسلام نیز گويد:

 اى آنكه حريم كعبه كاشانه تست‏ 

بطحا صدف گوهر يكدانه تست‏ 
گر مولد تو بكعبه آمد چه عجب‏ 
اى نجل خليل خانه خود خانه تست

 پدر آن حضرت ابو طالب فرزند عبد المطلب بن هاشم بن عبد مناف و مادرش هم فاطمه دختر اسد بن هاشم بود بنا بر اين على عليه السلام از هر دو طرف هاشمى نسب است (2)

اما ولادت اين كودك مانند ولادت ساير كودكان بسادگى و بطور عادى نبود بلكه با تحولات عجيب و معنوى توأم بوده است مادر اين طفل خدا پرست بوده و با دين حنيف ابراهيم زندگى ميكرد و پيوسته بدرگاه خدا مناجات كرده و تقاضا مينمود كه وضع اين حمل را بر او آسان گرداند زيرا تا باين كودك حامل بود خود را مستغرق در نور الهى ميديد و گوئى از ملكوت اعلى بوى الهام شده بود كه اين طفل با ساير مواليد فرق بسيار دارد.

شيخ صدوق و فتال نيشابورى از يزيد بن قعنب روايت كرده‏اند كه گفت من با عباس بن عبد المطلب و گروهى از عبد العزى در كنار خانه خدا نشسته بوديم كه فاطمه بنت اسد مادر امير المؤمنين در حاليكه نه ماه باو آبستن بود و درد مخاض داشت آمد و گفت خدايا من بتو و بدانچه از رسولان و كتابها از جانب تو آمده‏اند ايمان دارم و سخن جدم ابراهيم خليل را تصديق ميكنم و اوست كه اين بيت عتيق را بنا نهاده است بحق آنكه اين خانه را ساخته و بحق مولودى كه در شكم من است ولادت او را بر من آسان گردان ، يزيد بن قعنب گويد ما بچشم خودديديم كه خانه كعبه از پشت(مستجار) شكافت و فاطمه بدرون خانه رفت و از چشم ما پنهان گرديد و ديوار بهم بر آمد چون خواستيم قفل درب خانه را باز كنيم گشوده نشد لذا دانستيم كه اين كار از امر خداى عز و جل است و فاطمه پس از چهار روز بيرون آمد و در حاليكه امير المؤمنين عليه السلام را در روى دست داشت گفت من بر همه زنهاى گذشته برترى دارم زيرا آسيه خدا را به پنهانى پرستيد در آنجا كه پرستش خدا جز از روى ناچارى خوب نبود و مريم دختر عمران نخل خشك را بدست خود جنبانيد تا از خرماى تازه چيد و خورد(و هنگاميكه در بيت المقدس او را درد مخاض گرفت ندا رسيد كه از اينجا بيرون شو اينجا عبادتگاه است و زايشگاه نيست) و من داخل خانه خدا شدم و از ميوه‏هاى بهشتى و بار و برگ آنها خوردم و چون خواستم بيرون آيم هاتفى ندا كرد اى فاطمه نام او را على بگذار كه او على است و خداوند على الاعلى فرمايد من نام او را از نام خود گرفتم و بادب خود تأديبش كردم و او را بغامض علم خود آگاه گردانيدم و اوست كه بتها را از خانه من ميشكند و اوست كه در بام خانه‏ام اذان گويد و مرا تقديس و تمجيد نمايد خوشا بر كسيكه او را دوست دارد و فرمانش برد و واى بر كسى كه او را دشمن دارد و نافرمانيش كند. (3)

 و چنين افتخار منحصر بفردى كه براى على عليه السلام در اثر ولادت در اندرون كعبه حاصل شده است بر احدى از عموم افراد بشر چه در گذشته و چه در آينده بدست نيامده است و اين سخن حقيقتى است كه اهل سنت نيز بدان اقرار و اعتراف دارند چنانكه ابن صباغ مالكى در فصول المهمه گويد:

 و لم يولد فى البيت الحرام قبله احد سواه و هى فضيلة خصه الله تعالى بها اجلالا له و اعلاء لمرتبته و اظهارا لتكرمته. (4)

 يعنى پيش از آنحضرت احدى در خانه كعبه ولادت نيافت مگر خود او واين فضيلتى است كه خداى تعالى به على عليه السلام اختصاص داده تا مردم مرتبه بلند او را بشناسند و از او تجليل و تكريم نمايند.

 در جلد نهم بحار در مورد وجه تسميه آنحضرت بعلى چنين نوشته شده است كه چون ابوطالب طفل را از مادرش گرفت بسينه خود چسباند و دست فاطمه را گرفته و بسوى ابطح آمد و به پيشگاه خداوند تعالى چنين مناجات نمود.

 يا رب هذا الغسق الدجى‏ 

و القمر المبتلج المضى‏ء 
بين لنا من حكمك المقضى‏ 
ماذا ترى فى اسم ذا الصبى (5)

 هاتفى ندا كرد:

خصصتما بالولد الزكى‏ 
و الطاهر المنتجب الرضى‏ 
فاسمه من شامخ على‏ 
على اشتق من العلى (6)

 علماى بزرگ اهل سنت نيز در كتب خود بهمين مطلب اشاره كرده‏اند و محمد بن يوسف گنجى شافعى با تغيير چند لفظ و كلمه در كفاية الطالب چنين مينويسد كه در پاسخ تقاضاى ابوطالب ندائى برخاست و اين دو بيت را گفت.

 يا اهل بيت المصطفى النبى‏ 

خصصتم بالولد الزكى‏ 
ان اسمه من شامخ العلى‏ 
على اشتق من العلى (7)

 و در بعضى روايات آمده است كه فاطمه بنت اسد پس از وضع حمل(پيش از اينكه بوسيله نداى غيبى نام او على گذاشته شود) نام كودك را حيدر نهاد و هنگاميكه او را قنداق كرده بدست شوهر خود ميداد گفت خذه فانه حيدرة و بهمين جهت آنحضرت در غزوه خيبر بمرحب پهلوان معروف يهود فرمود: 

انا الذى سمتنى امى حيدرة

ضرغام اجام و ليث قسورة (8)

و چون نام آنحضرت على گذاشته شد نام حيدر جزو ساير القاب بر او اطلاق گرديد و از القاب مشهورش حيدر و اسد الله و مرتضى و امير المؤمنين و اخو رسول الله بوده و كنيه آنجناب ابو الحسن و ابوتراب است.

همچنين خدا پرستى و اسلام آوردن فاطمه و ابوطالب نيز از روايات گذشته معلوم ميشود كه آنها در جاهليت موحد بوده و براى تعيين نام فرزند خود بدرگاه خدا استغاثه نموده‏اند،فاطمه بنت اسد براى رسول اكرم صلى الله عليه و آله و سلم بمنزله مادر بوده و از اولين گروهى است كه به آنحضرت ايمان آورد و بمدينه مهاجرت نمود و هنگام وفاتش نبى اكرم صلى الله عليه و آله و سلم پيراهن خود را براى كفن او اختصاص داد و بجنازه‏اش نماز خواند و خود در قبر او قرار گرفت تا وى از فشار قبر آسوده گردد و او را تلقين فرمود و دعا نمود. (9)

و ابوطالب هم موحد بوده و پس از بعثت رسول اكرم صلى الله عليه و آله و سلم بدو ايمان آورده و چون شيخ و رئيس قريش بود لذا ايمان خود را مصلحة مخفى مينمود،در امالى صدوق است مردى بابن عباس گفت اى عمو زاده رسولخدا مرا آگاه گردان كه آيا ابوطالب مسلمان بود؟گفت چگونه مسلمان نبود در حاليكه ميگفت:

و قد علموا ان ابننا لا مكذب‏ 

لدينا و لا يعبأ بقول الا باطل

يعنى مشركين مكه دانستند كه فرزند ما(محمد صلى الله عليه و آله و سلم) نزد ما مورد تكذيب نيست و بسخنان بيهوده اعتناء نميكند مثل ابوطالب مثل اصحاب كهف است كه ايمان خود را در دل مخفى نگهميداشتند و ظاهرا مشرك بودند و خداوند دو ثواب بآنها داد،حضرت صادق عليه السلام هم فرمود مثل‏ابوطالب مثل اصحاب كهف است كه در دل ايمان داشتند و ظاهرا مشرك بودند و خداوند دو پاداش (يكى براى ايمان و يكى براى تقيه) بآنها داد. (10)

اشعار زيادى از ابوطالب در مدح پيغمبر اكرم صلى الله عليه و آله مانده است كه اسلام وى از مضمون آنها كاملا روشن و هويداست چنانكه به آنحضرت خطاب نموده و گويد:

و دعوتنى و علمت انك ناصحى‏ 

و لقد صدقت و كنت قبل امينا 

و ذكرت دينا لا محالة انه‏ 
من خير اديان البرية دينا (11)

 بحضرت صادق عرض كردند كه(اهل سنت) گمان كنند كه ابوطالب كافر بوده است فرمود دروغ گويند چگونه كافر بود در حاليكه ميگفت:

 ألم تعلموا انا وجدنا محمدا 

نبيا كموسى خط فى اول الكتب (12)

شيخ سليمان بلخى صاحب كتاب ينابيع المودة درباره ابوطالب گويد:

و حامى النبى و معينه و محبه اشد حبا و كفيله و مربيه و المقر بنبوته و المعترف برسالته و المنشد فى مناقبه ابياتا كثيرة و شيخ قريش ابوطالب. (13)

 يعنى ابوطالب كه رئيس و بزرگ قريش بود حامى و كمك پيغمبر صلى الله عليه و آله و سلم بود و او را بسيار دوست داشت و كفيل معيشت و مربى آنحضرت بود و بنبوتش اقرار و برسالتش اعتراف داشت و در مناقب او اشعار زيادى سروده است.(درباره اثبات ايمان ابوطالب مطالب زيادى در كتب دينى‏نوشته شده و كتابهاى مستقلى نيز مانند كتاب ابوطالب مؤمن قريش برشته تأليف در آمده است) .

بارى ولادت على عليه السلام در اندرون كعبه مفاخر بنى هاشم را جلوه تازه‏اى بخشيد و شعراى عرب و عجم در اينمورد اشعار زيادى سروده‏اند كه در خاتمه اين فصل بچند بيت از سيد حميرى ذيلا اشاره ميگردد.

ولدته فى حرم الاله امه‏ 

و البيت حيث فنائه و المسجد 
بيضاء طاهرة الثياب كريمة 
طابت و طاب وليدها و المولد 
فى ليلة غابت نحوس نجومها 
و بدت مع القمر المنير الاسعد 
ما لف فى خرق القوابل مثله‏ 
الا ابن امنة النبى محمد (14)

 مادرش او را در حرم خدا زائيد در حاليكه بيت و مسجد الحرام آستانه او بود.

آن مادر نورانى كه لباسهاى پاكيزه ببر داشت و خود پاكيزه بود و مولود او و محل ولادت نيز پاكيزه بود.

در شبى كه ستاره‏هاى منحوسش ناپيدا بوده و سعيدترين ستاره بهمراه ماه پديد آمده بود .

 قابله‏ هاى(دنيا) هيچ مولودى را مانند او لباس نپوشاينده‏اند(يعنى هرگز مولودى مانند او بدنيا نيامده) بجز پسر آمنه محمد پيغمبر صلى الله عليه و آله و سلم.

 پی‏ نوشتها:

(1) حبشى‏هاى فيل سوار كه باصحاب فيل سوار كه باصحاب فيل مشهورند تحت فرماندهى ابرهه براى ويران كردن كعبه بمكه آمده بودند كه خداوند همه آنها را هلاك نمود و خود ابرهه نيز آخرين نفر بود كه بهلاكت رسيد چنانكه در قرآن كريم فرمايد: (ألم تر كيف فعل ربك باصحاب الفيل؟) اعراب حجاز آن سال را مبارك شمرده و نامش را عام الفيل گذاشتند و ولادت نبى اكرم نيز در همانسال بوده است تا 71 سال پس از آنواقعه يعنى تا سال 18 هجرى عام الفيل مبدأ تاريخ مسلمين بود ولى در سال مزبور كه ششمين سال خلافت عمر بود برهنمائى حضرت امير از عام الفيل صرفنظر و سال هجرت نبوى مبدأ تاريخ مسلمانان قرار گرفت.

(2) ابوطالب پيش از ولادت على عليه السلام داراى سه پسر ديگر هم بود كه به ترتيب عبارتند از طالب،عقيل،جعفر.

(3) امالى صدوق مجلس 27 حديث 9ـروضة الواعظين جلد 1 ص 76ـبحار الانوار جلد 35 ص 8ـكشف الغمه ص .19

(4) فصول المهمه ص .14

(5) اى پروردگار صاحب شب تاريك و ماه نور دهنده از حكم مقضى خود براى ما آشكار كن كه اسم اين كودك را چه بگذاريم.

(6) شما دو نفر (ابوطالب و فاطمه) اختصاص يافتيد بفرزند پاكيزه و برگزيده و پسنديده پس نام او على است و على از نام خداوند على الاعلى مشتق شده است.

(7) ينابيع المودة باب 56 ص 255 ـكفاية الطالب ص .406

(8) من آنكسم كه مادرم نام مرا حيدر نهاد،شير بيشه‏ام چنان شيرى كه زورمند و پنجه افكن باشد.

(9) اعلام الورىـاصول كافى جلد 2 ابواب تاريخـامالى صدوق مجلس 51 حديث .14

(10) امالى صدوق مجلس 89 حديث 12 و 13ـروضة الواعظين جلد 1 ص 139

(11) بحار الانوار جلد 35 ص 124ـمرا(بدين خود) دعوت كردى و من دانستم كه يقينا تو خير خواه منى و تو از اين پيش راستگو و امين بودى و دينى را بمردم عرضه داشتى كه آن بهترين اديان است.

(12) اصول كافى جلد 2 باب ابواب التاريخـآيا ندانستيد كه ما محمد(ص) را مانند موسى به پيغمبرى يافتيم كه در كتابهاى گذشته نامش نوشته شده است.

(13) ينابيع المودة باب 52 ص .152

(14) روضة الواعظين جلد 1 ص .81

شب سيزدهم : بدانكه مستحب است در هر يك از ماه رجب و شعبان و رمضان آنكه در شب سيزدهم دو ركعت نماز بگزارند در هر ركعت <حمد> يكمرتبه و <يس >و <تبارك الملك >و <توحيد> بخوانند و در شب چهاردهم چهار ركعت به دو سلام به همين كيفيت و در شب پانزدهم شش ركعت به سه سلام به همين كيفيت از حضرت صادق (عليه السلام) مروي است كه هر كه چنين كند جميع فضيلت اين سه ماه را دريابد و جميع گناهانش غير از شرك آمرزيده شود.

روز سيزدهم: اول أيام البيض است و ثواب بسياري براي روزه اين روز و دو روز بعد وارد شده و اگر كسي خواهد عمل ام داود بجا آورد بايد اين روز را روزه بگيرد و در اين روز بنا بر مشهور بعد از سي سال از عام الفيل ولادت با سعادت حضرت امير المؤمنين عليه السلام در ميان كعبه معظمه واقع شده است

امام جواد عليه السلام :

إعلَم أنَّكَ لَن تَخلُوَ مِن عَينِ اللَّهِ فَانظُر كَيفَ تَكُونُ؛

بدان كه از ديد خداوند پنهان نيستي ، پس بنگر چگونه‏اي.

تحف العقول ، ص ۴۵۵

امام جواد عليه السلام :

مَنِ استَحسَنَ قَبيحاً كانَ شَريكاً فيهِ؛

هر كه كار زشتي را نيك بشمارد ، در آن كار شريك است.

بحار الأنوار ، ج ۷۵ ، ص ۸۲

امام جواد عليه السلام :

مَنِ انقَطَعَ إلي غَيرِ اللَّهِ وَ كَلَهُ اللَّهُ إلَيهِ؛

آن كه به غير خداوند روي آورد ، خداوند به همو واگذارش كند.

بحار الأنوار ، ج ۶۸ ، ص ۱۵۵

امام جواد عليه السلام :

مَن أطاعَ هَواهُ أعطي عَدُوَّهُ مُناهُ؛

آن‏كه از هواي نفس خود پيروي كند ، آرزوي دشمنش را برآورده است.

بحار الأنوار ، ج ۶۷ ، ص ۷۸

امام جواد عليه السلام :

إتَّئِد تُصِب أو تَكَد؛

شتاب مكن تا برسي يا نزديك شوي.

نزهة النّاظر ، ص ۱۳۵

امام جواد عليه السلام :

لاتَكُن وَلِيّاً لِلّهِ فِي العَلانِيَةِ ، عَدُوّاً لَهُ فِي السِّرِّ؛

در ظاهر ، دوست خدا و در باطن ، دشمن خدا مباش.

بحار الأنوار ، ج ۷۵ ، ص ۳۶۵

امام جواد عليه السلام :

تَأخيرُ التَّوبَةِ إغتِرارٌ؛

تأخير در توبه كردن فريب خوردن است.

تحف العقول ، ص ۴۵۶

امام جواد عليه السلام :

مَن هَجَرَ المُداراةَ قارَبَهُ المَكرُوهُ؛

آن كه سازش و مدارا را ترك كند ، ناگواري به او روي آورد.

بحار الأنوار ، ج ۶۸ ، ص ۳۴۱

امام جواد عليه السلام :

مَن لَم يَعرِفِ المَوارِدَ أعيَتْهُ المَصادِرُ؛

كسي كه راه ورود به كاري را نشناسد ، راه برون شدن از آن درمانده ‏اش مي ‏كند.

بحار الأنوار ، ج ۷۵ ، ص ۳۶۴

امام جواد عليه السلام :

مَن رَضِيَ بِدونِ الشَّرَفِ مِنَ المَجلِسِ لَم يَزَلِ اللَّهُ و مَلائِكَتُهُ يُصَلُّونَ عَلَيهِ حَتّي يَقومَ؛

هر كه از نشستن در پايين مجلس خرسند باشد ، خدا و فرشتگانش پيوسته بر او درود مي‏فرستند تا آن‏گاه كه برخيزد.

تحف العقول ، ص ۴۸۶

تا جایی که امکان دارد با دردت همراهی کن و به درمان نپرداز و دارو مخور چه این که دارویی نیست مگر این که دردی را تحریک می کند…

اگرچه حقیقت آدمی به روح اوست اما ارتباط تنگاتنگ نفس و بدن را نمی توان انکار نمود. بدن ابزار روح است و نقص و بیماریش بر روح تاثیر منفی دارد. بطوری که اگر بدن سالم نباشد روح را به خود مشغول می سازد و از تعالی باز می دارد. لذا به ندرت ممکن است افراد معلول و بیمار به مقامات علمی یا معنوی نائل آیند. لذا در روایات اسلامی توصیه هایی بهداشتی عمدتا با رویکرد پیش گیرانه وارد شده است و رعایت نکات بهداشتی جزیی از ایمان شمرده شده است. لذا به بخشی از توصیه های بهداشتی در اسلام اشاره می گردد.

عوامل مادی سلامتی و بیماری در اسلام:

* علی(علیه السلام): چهار خصلت است که تو را از زحمت درمان بی نیاز می سازد:

الف) بر سر سفره منشین مگر گرسنه شوی

ب) از کنار سفره برنخیز مگر وقتی که هنوز اشتها داری

ج) جویدن غذا را به نیکی انجام ده

و) پیش از خوابیدن به دستشویی برو

* امام علی (علیه السلام): تا جایی که امکان دارد با دردت همراهی کن و به درمان نپرداز و دارو مخور چه این که دارویی نیست مگر این که دردی را تحریک می کند اما پرهیز بیش از 7 روز برای بیمار سودی ندارد.

* پیامبر(صل الله علیه و آله) : معده، حوض بدن است و رگ ها به آن پیوسته اند. پس هرگاه معده سالم باشد رگ ها سلامتی صادر می کنند و هرگاه بیمار باشد رگ ها بیماری صادر می کنند.

*پیامبر(صل الله علیه و آله): چیزی بخور که با تو سازگار باشد.

* پیامبر(صل الله علیه و آله): کم خوری ریشه همه درمان هاست.

*امام صادق(علیه السلام): در حال راه رفتن غذا نخور.

*پیامبر(صل الله علیه و آله): ایستاده غذا نخورید.

*امام صادق(علیه السلام): آب سرد غذا را در معده هضم می کند.

*امام صادق(علیه السلام): شیر گاو دوا و چربی آن شفا و گوشت آن بیماری است

*امام صادق(علیه السلام): شام نخوردن، پیری آورد و سزاوار است که سالخوردگان با شکم پر بخوابند.

*پیامبر(صل الله علیه و آله): آب را هنگام نوشیدن جرعه جرعه بنوشید و سر نکشید که مایه ناراحتی کبد می شود.

*پیامبر(صل الله علیه و آله): در خوردنی و آشامیدنی فوت نکنید.

*پیامبر(صل الله علیه و آله): غذای داغ نخورید و هنگام خوابیدن روی شکم غذا نخورید.

*امام صادق(علیه السلام): هرگاه پنیر و گردو با هم خورده شوند در هر یک شفایی است ولی اگر جداگانه خورده شوند در هر یک دردی است.

*امام رضا(علیه السلام): در تابستان غذای با طبع سرد و در زمستان غذای با طبع گرم بخورید و در دو فصل دیگر غذای معتدل بخورید.

*امام صادق(علیه السلام): بعد از غذا به پشت دراز بکش و پای راست را روی پای چپ بینداز.

*امام صادق(علیه السلام): هر کس 40 روز گوشت نخورد عقلش تباه می شود و بد اخلاق می شود.

*امام رضا(علیه السلام): خوردن گوشت حیوانات وحشی کند ذهنی و فراموشی می آورد.

*امام رضا(علیه السلام): موجبات افزایش عقل عبارتند از:

سرکه – به – حجامت – خورشت کدو

*پیامبر(صل الله علیه و آله): بعد از غذا نخواب.

* پیامبر(صل الله علیه و آله): اول و پایان غذا نمک بخورید زیرا شفای هفتاد درد است که کمترینش جنون و جذام و پیسی است.

*امام رضا(علیه السلام): شام خوردن را ترک نکنید ولو به لقمه ای از نان یا جرعه ای از آب.

*پیامبر(صل الله علیه و آله): هرگاه گوشت خریدید دشبل های آن را درآورید چرا که جذام را تحریک می کند.

* امام صادق(علیه السلام): گوشت نمک سود و خشک شده در برابر آفتاب، بدن را نابود می کند و چه بسا کشنده است و عامل پیری زودرس است.

*امام صادق(علیه السلام): مداومت بر خوردن سه چیز لاغری می آورد:

تخم مرغ – ماهی – شکوفه خرما

*امام صادق(علیه السلام): بعد از غذا خوردن بلافاصله آب نخور وگرنه سرد مزاج شوی و معده ناتوان و رگ ها نیروی غذا را دریافت نمی کنند.

*امام صادق(علیه السلام): خوردن تخم مرغ با ماهی نقرس، قولنج، بواسیر و درد دندان می آورد.

*امام صادق(علیه السلام): خوردن گوشت خام مایه تولید کرم در شکم است.

 *امام صادق(علیه السلام): بعد از نماز صبح اندکی غذا بخور تا دهانت خوشبو و حرارتت خاموش و دندان ها و لثه ات محکم و روزیت جلب و اخلاقت نیکو شود.

*امام صادق(علیه السلام): روز ایستاده آب بنوش و شب نشسته؛ زیرا ایستاده آب خوردن در شب زردآب می آورد.

*امام علی(علیه السلام): از جای شکسته ظرف آب ننوش.

*امام صادق(علیه السلام): آب را با سه نفس بخور.

*امام رضا(علیه السلام): از سفره ای که در آن سبزی نباشد غذا نمی خورم.

*امام رضا (علیه السلام): خواب به موقع و به اندازه به تن قدرت و نیرو می بخشد.

*پیامبر(صل الله علیه و آله): مسافرت کنید تا تندرست باشید.

*علی(علیه السلام): کسی که بیماریش را از پزشک پنهان کند به بدنش خیانت کرده است.

*امام رضا(علیه السلام): هر کس بخواهد ناراحتی مثانه نداشته باشد ادرارش را حبس نکند.

*پیامبر(صل الله علیه و آله): با دست های چرب و آلوده نخوابید و اگر کسی چنین کرد و دچار اختلال شیطانی شد جز خودش را ملامت نکند.

*علی(علیه السلام): خود را از سرمای پاییز حفظ کنید اما سرمای بهار را دریابید؛ چرا که با تن ها همان را می کند که با درختان می کند؛ سرمای آغازین برگ سوز و سرمای پایانی برگ ساز است.

*امام صادق(علیه السلام): کوتاه کردن ناخن ها و سبیل در هر جمعه سبب ایمنی از جذام است.

*امام علی(علیه السلام): در حمام آب سرد ننوشید که معده را فاسد می کند.

*امام علی(علیه السلام): در حمام به پشت نخوابید که پیه کلیه ها را آب می کند.

*امام علی(علیه السلام): هنگام خروج از حمام سر را بپوشانید.

*پیامبر (صل الله علیه و آله): هنگام خروج از حمام پاها را با آب سرد بشوئید؛ چرا که بیماری را از بدنت ریشه کن می کند.

*امام باقر (علیه السلام): در حمام مسواک نکنید که موجب فساد دندان ها می شود.

*پیامبر(صل الله علیه و آله): هفته ای یکبار سر و بدنت را بشو.

*امام صادق(علیه السلام): سه چیز بدن را از پا در می آورد و چه بسا موجب مرگ می شود:

با شکم پر وارد حمام شدن

با معده پر آمیزش کردن

آمیزش با پیرزن

*امام رضا (علیه السلام): از آجر و سفال در حمام برای ساییدن خود استفاده نکنید که جزام یا پیسی می آورد.

*پیامبر(صل الله علیه و آله): مردان بیش از 40 روز و زنان بیش از 20 روز زدودن موهای زائد بدن را ترک نکنند.

*امام رضا(علیه السلام): ناخن را روز سه شنبه بگیر و چهارشنبه استحمام کن و پنجشنبه حجامت کنید و جمعه خود را خوشبو کنید.

* امام کاظم(علیه السلام): حمام رفتن یک روز در میان فربه می کند و مداومت بر آن در هر روز پیه کلیه ها را آب می کند.

*پیامبر(صل الله علیه و آله): بندها و مفاصل انگشتان دست و پایتان را تمیز کنید.

*امام صادق(علیه السلام): شانه کردن در حمام موها را ضعیف و کم پشت می کند.

 *پیامبر(صل الله علیه و آله): چند چیز مایه فراموشی است:

پنیر

نیم خورده موش

خواندن نوشته های روی قبر

راه رفتن میان دو زن

حجامت در فرو رفتگی پشت گردن

ادرار کردن در آب راکد

*پیامبر(صل الله علیه و آله): 5 چیز پیسی آورد:

استعمال نوره در روز جمعه و چهارشنبه

وضو و غسل با آبی که در تابش خورشید گرم شده باشد.

خوردن در حال جنابت

آمیزش در حالت حیض

غذا خوردن پس از سیری

*پیامبر(صل الله علیه و آله): از نشستن زیر آفتاب بپرهیزید که لباس را فرسوده، بدن را بدبو و بیماری پنهان را آشکار می کند.

*پیامبر(صل الله علیه و آله): نشستن طولانی در دستشویی موجب بواسیر می شود.

*امام علی(علیه السلام): پیامبر زکامش را درمان نمی کرد و زکام را سرکوبگر جذام می دانست.

*پیامبر(صل الله علیه و آله): با آب سرد استنجاء کنید زیرا بواسیر را درمان می کند.

*امام کاظم(علیه السلام): بیماری را به سه چیز درمان کنید:

دعا

صدقه

آب خنک

*امام صادق (علیه السلام): آب جوشانده برای هر چیزی مفید است و هیچ زیانی ندارد.

*پیامبر(صل الله علیه و آله): سنجد ضد تب است

*امام صادق(علیه السلام): تب را با پاشیدن آب سرد برخود و خوردن سیب درمان کنید.

*امام صادق(علیه السلام): تب را ببرید با:

شانه بر سر زدن

صبح به ناشتا و هنگام غروب شکر را بکوبید و در آب حل کنید و بخورید

خوردن گلابی نرم و تازه

*پیامبر(صل الله علیه و آله): فشار خون را با حجامت درمان کنید

* امام رضا(علیه السلام): هر که می خواهد در طول زمستان زکام نگیرد هر روز سه لقمه عسل با موم بخورد.

*امام صادق(علیه السلام): حنا بوی بد عرق را برطرف می کند، چهره را شاداب، دهان را خوشبو و فرزند را زیبا می کند.

*پیامبر(صل الله علیه و آله): وقتی از خواب بیدار شدی سه بار استنشاق کن تا آلودگی های بینی زدوده شود.

*پیامبر(صل الله علیه و آله): وقتی از خواب بیدار شدی سه بار دست هایت را بشو.

*پیامبر(صل الله علیه و آله): ناخن ها را بگیر و دفن کن

*پیامبر(صل الله علیه و آله): مسواک کنید، موی زیر بغل و شرمگاه را بزنید، شارب را کوتاه کنید و مضمضه و استنشاق کنید.

*امام صادق(علیه السلام): موی سرت را کوتاه کن تا گردنت محکم و دیده ات روشن گردد.

*امام علی(علیه السلام): از بالا به پایین مسواک بزنید و خلال کنید.

*پیامبر(صل الله علیه و آله): بعد از غذا خوردن دندان ها را خلال کنید.

*امام علی(علیه السلام): بعد از غذا خوردن سه بار مضمضه کنید و بعد اگر خواستید آب بنوشید.

*پیامبر(صل الله علیه و آله): ظرف ها را بپوشانید و در مشک ها را ببندید و ظروف را وارونه بگذارید تا آلودگی وارد نشود.

*پیامبر(صل الله علیه و آله): شب ها زباله را از خانه بیرون ببرید که جایگاه آلودگی است.

*پیامبر(صل الله علیه و آله): هنگام عطسه دستانتان را جلوی صورت بگیرید و با صدای آهسته عطسه کنید.

*امام رضا(علیه السلام): در معابر عمومی آب دهان و بینی نیندازید.

*پیامبر(صل الله علیه و آله): نوزاد را در 7 روزگی ختنه کنید که مایه پاکیزگی و رشد سریع گوشت است.

عوامل معنوی سلامتی و بیماری در اسلام:

*امام علی(علیه السلام): شب زنده داری موجب سلامتی بدن است.

*پیامبر(صل الله علیه و آله): صدقه از بیماری جلوگیری می کند.

*امام علی(علیه السلام): هنگام لباس پوشیدن بگو: اللهم اَلبِسنی التقوی و جنّبنی الرّدی وقتی چنین کردی از هر نوع بیماری در امان هستی.

* امام رضا(علیه السلام): گناه جدید بیماری جدید به دنبال دارد.

*امام علی(علیه السلام): تقوی درمان بیماری های بدن است.

*امام علی(علیه السلام): ریزه های سفره را بخورید که شفای هر دردی است.

منبع:

– مفاتیح الحیاه، آیت الله جوادی آملی

احكام اعتكاف:تعریف اعتكاف-اقسام اعتكاف-زمان اعتكاف-شرایط معتكف-شرایط اعتكاف نیت اعتكاف روزه اعتكاف مدت اعتكاف مكان اعتكاف خروج از مسجد محرمات اعتكاف  تعریف اعتكاف
1- اعتكاف،در لغت ‏به معناى توقف در جایى است و در احكام عبارت است از ماندن در مسجد به قصد عبادت خداوند با شرایطى كه خواهد آمد.
2- انسان مى‏تواند در حال اعتكاف، بنشیند، بایستد، بخوابد یا راه برود.
اقسام اعتكاف
3- اعتكاف بر دو قسم است، مستحب و واجب، كه در اصل یك عمل مستحبى است ولى ممكن است ‏به سببى واجب شود مانند:
نذر، عهد یا قسم مثلا انسان نذر كند یا با خداى خود عهد كند یا قسم بخورد كه اگر در فلان كار موفق شد یا از فلان بیمارى شفا پیدا كرد چند روز در مسجد معتكف شود.
 زمان اعتكاف
4- در طول سال در هر زمانى كه انسان بتواند حداقل سه روز در مسجد بماند  و روزه بگیرد صحیح است ولى بهترین زمان براى اعتكاف ماه مبارك رمضان و دهه آخر آن است.
  شرایط اعتكاف كننده:
1- عقل (از دیوانه صحیح نیست)
2- ایمان (از غیر مؤمن صحیح نیست)
3- قصد قربت (هرگونه ریا و خودنمایى، اعتكاف را باطل مى‏كند)
4- روزه دارى در ایام اعتكاف
5- اجازه گرفتن از كسى كه اجازه او لازم است مثلا فرزند از والدین
شرایط اعتكاف:
1- زمان آن از سه روز كمتر نباشد
2- مكان آن در مسجد باشد
3- ادامه ماندن در مسجد و خارج نشدن از آن
  نیت اعتكاف
1- اعتكاف همانند سایر عبادات باید با نیت و قصد قربت ‏باشد و هرگونه ریا و خودنمایى و قصد غیر الهى آن را باطل مى‏كند.
2- در نیت اعتكاف قصد وجه شرط نیست یعنى لازم نیست قصد كند كه اعتكاف واجب است‏ یا مستحب.
3- از آغاز تا پایان اعتكاف باید با نیت و قصد قربت‏باشد بنابر این اگر به همین  قصد اعتكاف را شروع كند صحیح است همچنین اگر به قصد اینكه فردا معتكف شود به مسجد برود و از اول وقت (طلوع فجر) در آنجا باشد صحیح است.
 روزه اعتكاف
1- انسان در ایام اعتكاف باید روزه بگیرد، بنابر این كسى كه نمى‏تواند روزه  بگیرد مانند: مسافر، مریض و … و كسى كه عمدا روزه نگیرد، اعتكافش صحیح نیست.
2- لازم نیست كه روزه، مخصوص به اعتكاف باشد بلكه هر روزه‏اى باشد صحیح است مثلا در ایام اعتكاف روزه قضا یا نذرى بجا آورد.
3- انسان مى‏تواند نذر كند در سفر روزه بگیرد و به نظر برخى مراجع معظم  تقلید حتى هنگام سفر هم مى‏تواند نذر كند كه روزه بگیرد و در این صورت اعتكافش صحیح است.
 مدت اعتكاف
1- مدت اعتكاف حداقل سه روز است و در كمتر از آن صحیح نیست ولى در زیادتر از سه روز حدى ندارد.
2- این سه روز از طلوع فجر روز اول تا مغرب روز سوم است بنابر این اگر  بعد از طلوع فجر حتی با چند دقیقه تاخیر به مسجد برسد آن روز جزو اعتكاف به حساب نمى‏آید و چنانچه قبل از مغرب روز سوم اعتكاف را قطع كند، افزون بر آنكه كار حرامى كرده اعتكاف نیز باطل است.
3- سه روز اعتكاف با شبهاى آن است كه حداقل سه روز و دو شب است بنابر  این نمى‏تواند شبها را از مسجد خارج شود یا نذر كند كه سه روز بدون شبها در مسجد معتكف شود.
مكان اعتكاف
1- اعتكاف تنها در مسجد صحیح است بنابر این اگر كسى در خانه خود یا در  حسینیه یا در حرم معتكف شود صحیح نیست و از مساجد نیز تنها در این مساجد،اعتكاف صحیح است.
مسجد الحرام
مسجد النبى صلى الله علیه و آله
مسجد جامع كوفه
مسجد بصره
و به قصد رجاء ( یعنى به نیت مطلوب بودن و به امید پاداش و ثواب) مى‏توان در مسجد جامع هر شهر معتكف شد.
2- اگر جاى شخص دیگرى را غصب كند یا عمدا بر فرش غصبى بنشیند هر چند گناه كرده است ولى اعتكافش باطل نیست.
تعریف مسجد جامع
تعریف مسجد جامع چیست؟
مسجد جامع مسجدى است كه اغلب اوقات بیشتر از سایر مساجد جمعیت داشته باشد و یا مسجدى كه براى اجتماع زیادى از اهالى آنجا ساخته شده و اختصاص به گروه خاصى یا اهالى محله‏اى نداشته باشد.
خروج از مسجد در اعتکاف
1- در موارد ذیل معتكف مى‏تواند از مسجد خارج شود:
براى گواهى دادن در دادگاه.
براى تشییع جنازه، در صورتى كه میت ‏یك نحو وابستگى به معتكف داشته باشد به طورى كه شركت در تشییع جنازه او از ضرورتهاى عرفى او  به حساب آید.
براى انجام سایر كارهاى ضرورى عرفى یا شرعى، خواه واجب باشد یا مستحب، مربوط به امور دنیوى باشد یا اخروى ولى مصلحتى در آن نهفته باشد.
2- در این موارد بر معتكف واجب است از مسجد خارج شود:
براى انجام غسل جنابت.
براى پرداخت طلب دیگران در صورتى كه نتواند در مسجد آن را بپردازد.
براى انجام كار واجب دیگرى كه لازم باشد از مسجد خارج شود.
3- كسى كه خارج شدن از مسجد بر او واجب شده باشد ولى تخلف كند و  خارج نشود هر چند گناه كرده است ولى اعتكاف باطل نیست، مگر كسى كه با حال جنابت در مسجد توقف كند.
4- اگر به سبب فراموشى از مسجد خارج شود، اعتكافش باطل نیست.
 محرمات اعتكاف
1- آنچه بر معتكف حرام است‏ بدین شرح است:
استفاده از عطریات و گیاهان خوشبو
خرید و فروش
مجادله در امور دنیوى و دینى در صورتى كه به قصد غلبه بر طرف مقابل و اظهار فضیلت و برترى باشد.
استفاده شهوانى از جنس مخالف
استمناء (یعنى انسان با خود كارى كند كه از او منى بیرون آید.)
2- معتكف باید روزها را روزه‏دار باشد و از هر كارى كه روزه را باطل مى‏كند پرهیز كند و هر آنچه روزه را باطل مى‏كند اعتكاف را نیز باطل مى‏كند.
3- به جز مبطلات روزه سایر محرمات، اختصاص به روز ندارد و بلكه در شب نیز باید از آنها پرهیز كند.
فلاح زاده، محمد حسین، كتاب احكام اعتكاف
منبع:tebyan.net