تا جایی که امکان دارد با دردت همراهی کن و به درمان نپرداز و دارو مخور چه این که دارویی نیست مگر این که دردی را تحریک می کند…

اگرچه حقیقت آدمی به روح اوست اما ارتباط تنگاتنگ نفس و بدن را نمی توان انکار نمود. بدن ابزار روح است و نقص و بیماریش بر روح تاثیر منفی دارد. بطوری که اگر بدن سالم نباشد روح را به خود مشغول می سازد و از تعالی باز می دارد. لذا به ندرت ممکن است افراد معلول و بیمار به مقامات علمی یا معنوی نائل آیند. لذا در روایات اسلامی توصیه هایی بهداشتی عمدتا با رویکرد پیش گیرانه وارد شده است و رعایت نکات بهداشتی جزیی از ایمان شمرده شده است. لذا به بخشی از توصیه های بهداشتی در اسلام اشاره می گردد.

عوامل مادی سلامتی و بیماری در اسلام:

* علی(علیه السلام): چهار خصلت است که تو را از زحمت درمان بی نیاز می سازد:

الف) بر سر سفره منشین مگر گرسنه شوی

ب) از کنار سفره برنخیز مگر وقتی که هنوز اشتها داری

ج) جویدن غذا را به نیکی انجام ده

و) پیش از خوابیدن به دستشویی برو

* امام علی (علیه السلام): تا جایی که امکان دارد با دردت همراهی کن و به درمان نپرداز و دارو مخور چه این که دارویی نیست مگر این که دردی را تحریک می کند اما پرهیز بیش از 7 روز برای بیمار سودی ندارد.

* پیامبر(صل الله علیه و آله) : معده، حوض بدن است و رگ ها به آن پیوسته اند. پس هرگاه معده سالم باشد رگ ها سلامتی صادر می کنند و هرگاه بیمار باشد رگ ها بیماری صادر می کنند.

*پیامبر(صل الله علیه و آله): چیزی بخور که با تو سازگار باشد.

* پیامبر(صل الله علیه و آله): کم خوری ریشه همه درمان هاست.

*امام صادق(علیه السلام): در حال راه رفتن غذا نخور.

*پیامبر(صل الله علیه و آله): ایستاده غذا نخورید.

*امام صادق(علیه السلام): آب سرد غذا را در معده هضم می کند.

*امام صادق(علیه السلام): شیر گاو دوا و چربی آن شفا و گوشت آن بیماری است

*امام صادق(علیه السلام): شام نخوردن، پیری آورد و سزاوار است که سالخوردگان با شکم پر بخوابند.

*پیامبر(صل الله علیه و آله): آب را هنگام نوشیدن جرعه جرعه بنوشید و سر نکشید که مایه ناراحتی کبد می شود.

*پیامبر(صل الله علیه و آله): در خوردنی و آشامیدنی فوت نکنید.

*پیامبر(صل الله علیه و آله): غذای داغ نخورید و هنگام خوابیدن روی شکم غذا نخورید.

*امام صادق(علیه السلام): هرگاه پنیر و گردو با هم خورده شوند در هر یک شفایی است ولی اگر جداگانه خورده شوند در هر یک دردی است.

*امام رضا(علیه السلام): در تابستان غذای با طبع سرد و در زمستان غذای با طبع گرم بخورید و در دو فصل دیگر غذای معتدل بخورید.

*امام صادق(علیه السلام): بعد از غذا به پشت دراز بکش و پای راست را روی پای چپ بینداز.

*امام صادق(علیه السلام): هر کس 40 روز گوشت نخورد عقلش تباه می شود و بد اخلاق می شود.

*امام رضا(علیه السلام): خوردن گوشت حیوانات وحشی کند ذهنی و فراموشی می آورد.

*امام رضا(علیه السلام): موجبات افزایش عقل عبارتند از:

سرکه – به – حجامت – خورشت کدو

*پیامبر(صل الله علیه و آله): بعد از غذا نخواب.

* پیامبر(صل الله علیه و آله): اول و پایان غذا نمک بخورید زیرا شفای هفتاد درد است که کمترینش جنون و جذام و پیسی است.

*امام رضا(علیه السلام): شام خوردن را ترک نکنید ولو به لقمه ای از نان یا جرعه ای از آب.

*پیامبر(صل الله علیه و آله): هرگاه گوشت خریدید دشبل های آن را درآورید چرا که جذام را تحریک می کند.

* امام صادق(علیه السلام): گوشت نمک سود و خشک شده در برابر آفتاب، بدن را نابود می کند و چه بسا کشنده است و عامل پیری زودرس است.

*امام صادق(علیه السلام): مداومت بر خوردن سه چیز لاغری می آورد:

تخم مرغ – ماهی – شکوفه خرما

*امام صادق(علیه السلام): بعد از غذا خوردن بلافاصله آب نخور وگرنه سرد مزاج شوی و معده ناتوان و رگ ها نیروی غذا را دریافت نمی کنند.

*امام صادق(علیه السلام): خوردن تخم مرغ با ماهی نقرس، قولنج، بواسیر و درد دندان می آورد.

*امام صادق(علیه السلام): خوردن گوشت خام مایه تولید کرم در شکم است.

 *امام صادق(علیه السلام): بعد از نماز صبح اندکی غذا بخور تا دهانت خوشبو و حرارتت خاموش و دندان ها و لثه ات محکم و روزیت جلب و اخلاقت نیکو شود.

*امام صادق(علیه السلام): روز ایستاده آب بنوش و شب نشسته؛ زیرا ایستاده آب خوردن در شب زردآب می آورد.

*امام علی(علیه السلام): از جای شکسته ظرف آب ننوش.

*امام صادق(علیه السلام): آب را با سه نفس بخور.

*امام رضا(علیه السلام): از سفره ای که در آن سبزی نباشد غذا نمی خورم.

*امام رضا (علیه السلام): خواب به موقع و به اندازه به تن قدرت و نیرو می بخشد.

*پیامبر(صل الله علیه و آله): مسافرت کنید تا تندرست باشید.

*علی(علیه السلام): کسی که بیماریش را از پزشک پنهان کند به بدنش خیانت کرده است.

*امام رضا(علیه السلام): هر کس بخواهد ناراحتی مثانه نداشته باشد ادرارش را حبس نکند.

*پیامبر(صل الله علیه و آله): با دست های چرب و آلوده نخوابید و اگر کسی چنین کرد و دچار اختلال شیطانی شد جز خودش را ملامت نکند.

*علی(علیه السلام): خود را از سرمای پاییز حفظ کنید اما سرمای بهار را دریابید؛ چرا که با تن ها همان را می کند که با درختان می کند؛ سرمای آغازین برگ سوز و سرمای پایانی برگ ساز است.

*امام صادق(علیه السلام): کوتاه کردن ناخن ها و سبیل در هر جمعه سبب ایمنی از جذام است.

*امام علی(علیه السلام): در حمام آب سرد ننوشید که معده را فاسد می کند.

*امام علی(علیه السلام): در حمام به پشت نخوابید که پیه کلیه ها را آب می کند.

*امام علی(علیه السلام): هنگام خروج از حمام سر را بپوشانید.

*پیامبر (صل الله علیه و آله): هنگام خروج از حمام پاها را با آب سرد بشوئید؛ چرا که بیماری را از بدنت ریشه کن می کند.

*امام باقر (علیه السلام): در حمام مسواک نکنید که موجب فساد دندان ها می شود.

*پیامبر(صل الله علیه و آله): هفته ای یکبار سر و بدنت را بشو.

*امام صادق(علیه السلام): سه چیز بدن را از پا در می آورد و چه بسا موجب مرگ می شود:

با شکم پر وارد حمام شدن

با معده پر آمیزش کردن

آمیزش با پیرزن

*امام رضا (علیه السلام): از آجر و سفال در حمام برای ساییدن خود استفاده نکنید که جزام یا پیسی می آورد.

*پیامبر(صل الله علیه و آله): مردان بیش از 40 روز و زنان بیش از 20 روز زدودن موهای زائد بدن را ترک نکنند.

*امام رضا(علیه السلام): ناخن را روز سه شنبه بگیر و چهارشنبه استحمام کن و پنجشنبه حجامت کنید و جمعه خود را خوشبو کنید.

* امام کاظم(علیه السلام): حمام رفتن یک روز در میان فربه می کند و مداومت بر آن در هر روز پیه کلیه ها را آب می کند.

*پیامبر(صل الله علیه و آله): بندها و مفاصل انگشتان دست و پایتان را تمیز کنید.

*امام صادق(علیه السلام): شانه کردن در حمام موها را ضعیف و کم پشت می کند.

 *پیامبر(صل الله علیه و آله): چند چیز مایه فراموشی است:

پنیر

نیم خورده موش

خواندن نوشته های روی قبر

راه رفتن میان دو زن

حجامت در فرو رفتگی پشت گردن

ادرار کردن در آب راکد

*پیامبر(صل الله علیه و آله): 5 چیز پیسی آورد:

استعمال نوره در روز جمعه و چهارشنبه

وضو و غسل با آبی که در تابش خورشید گرم شده باشد.

خوردن در حال جنابت

آمیزش در حالت حیض

غذا خوردن پس از سیری

*پیامبر(صل الله علیه و آله): از نشستن زیر آفتاب بپرهیزید که لباس را فرسوده، بدن را بدبو و بیماری پنهان را آشکار می کند.

*پیامبر(صل الله علیه و آله): نشستن طولانی در دستشویی موجب بواسیر می شود.

*امام علی(علیه السلام): پیامبر زکامش را درمان نمی کرد و زکام را سرکوبگر جذام می دانست.

*پیامبر(صل الله علیه و آله): با آب سرد استنجاء کنید زیرا بواسیر را درمان می کند.

*امام کاظم(علیه السلام): بیماری را به سه چیز درمان کنید:

دعا

صدقه

آب خنک

*امام صادق (علیه السلام): آب جوشانده برای هر چیزی مفید است و هیچ زیانی ندارد.

*پیامبر(صل الله علیه و آله): سنجد ضد تب است

*امام صادق(علیه السلام): تب را با پاشیدن آب سرد برخود و خوردن سیب درمان کنید.

*امام صادق(علیه السلام): تب را ببرید با:

شانه بر سر زدن

صبح به ناشتا و هنگام غروب شکر را بکوبید و در آب حل کنید و بخورید

خوردن گلابی نرم و تازه

*پیامبر(صل الله علیه و آله): فشار خون را با حجامت درمان کنید

* امام رضا(علیه السلام): هر که می خواهد در طول زمستان زکام نگیرد هر روز سه لقمه عسل با موم بخورد.

*امام صادق(علیه السلام): حنا بوی بد عرق را برطرف می کند، چهره را شاداب، دهان را خوشبو و فرزند را زیبا می کند.

*پیامبر(صل الله علیه و آله): وقتی از خواب بیدار شدی سه بار استنشاق کن تا آلودگی های بینی زدوده شود.

*پیامبر(صل الله علیه و آله): وقتی از خواب بیدار شدی سه بار دست هایت را بشو.

*پیامبر(صل الله علیه و آله): ناخن ها را بگیر و دفن کن

*پیامبر(صل الله علیه و آله): مسواک کنید، موی زیر بغل و شرمگاه را بزنید، شارب را کوتاه کنید و مضمضه و استنشاق کنید.

*امام صادق(علیه السلام): موی سرت را کوتاه کن تا گردنت محکم و دیده ات روشن گردد.

*امام علی(علیه السلام): از بالا به پایین مسواک بزنید و خلال کنید.

*پیامبر(صل الله علیه و آله): بعد از غذا خوردن دندان ها را خلال کنید.

*امام علی(علیه السلام): بعد از غذا خوردن سه بار مضمضه کنید و بعد اگر خواستید آب بنوشید.

*پیامبر(صل الله علیه و آله): ظرف ها را بپوشانید و در مشک ها را ببندید و ظروف را وارونه بگذارید تا آلودگی وارد نشود.

*پیامبر(صل الله علیه و آله): شب ها زباله را از خانه بیرون ببرید که جایگاه آلودگی است.

*پیامبر(صل الله علیه و آله): هنگام عطسه دستانتان را جلوی صورت بگیرید و با صدای آهسته عطسه کنید.

*امام رضا(علیه السلام): در معابر عمومی آب دهان و بینی نیندازید.

*پیامبر(صل الله علیه و آله): نوزاد را در 7 روزگی ختنه کنید که مایه پاکیزگی و رشد سریع گوشت است.

عوامل معنوی سلامتی و بیماری در اسلام:

*امام علی(علیه السلام): شب زنده داری موجب سلامتی بدن است.

*پیامبر(صل الله علیه و آله): صدقه از بیماری جلوگیری می کند.

*امام علی(علیه السلام): هنگام لباس پوشیدن بگو: اللهم اَلبِسنی التقوی و جنّبنی الرّدی وقتی چنین کردی از هر نوع بیماری در امان هستی.

* امام رضا(علیه السلام): گناه جدید بیماری جدید به دنبال دارد.

*امام علی(علیه السلام): تقوی درمان بیماری های بدن است.

*امام علی(علیه السلام): ریزه های سفره را بخورید که شفای هر دردی است.

منبع:

– مفاتیح الحیاه، آیت الله جوادی آملی