شناخت پایه های ایمان


نهج البلاغه،حکمت31

وَ سُئِلَ ( عليه السلام ) عَنِ الإِْيمَانِ فَقَالَ الإِْيمَانُ عَلَي أَرْبَعِ دَعَائِمَ عَلَي الصَّبْرِ وَ الْيَقِينِ وَ الْعَدْلِ وَ الْجِهَادِ

[و او را از ايمان پرسيدند، فرمود:] ايمان بر چهار پايه استوار است، بر شكيبايي، و يقين و داد و جهاد.

وَ الصَّبْرُ مِنْهَا عَلَي أَرْبَعِ شُعَبٍ عَلَي الشَّوْقِ وَ الشَّفَقِ وَ الزُّهْدِ وَ التَّرَقُّبِ

و شكيبايي را چهار شاخه است: آرزومند بودن، و ترسيدن، و پارسايي و چشم اميد داشتن.

فَمَنِ اشْتَاقَ إِلَي الْجَنَّهِ سَلاَ عَنِ الشَّهَوَاتِ وَ مَنْ أَشْفَقَ مِنَ النَّارِ اجْتَنَبَ الْمُحَرَّمَاتِ وَ مَنْ زَهِدَ فِي الدُّنْيَا اسْتَهَانَ بِالْمُصِيبَاتِ وَ مَنِ ارْتَقَبَ الْمَوْتَ سَارَعَ إِلَي الْخَيْرَاتِ

پس آن كه مشتاق بهشت بود، شهوتها را از دل زدود، و آن كه از دوزخ ترسيد، از آنچه حرام است دوري گزيد، و آن كه ناخواهان دنيا بود، مصيبتها بر وي آسان نمود، و آن كه مرگ را چشم داشت، در كارهاي نيك پاي پيش گذاشت.

وَ الْيَقِينُ مِنْهَا عَلَي أَرْبَعِ شُعَبٍ عَلَي تَبْصِرَهِ الْفِطْنَهِ وَ تَأَوُّلِ الْحِكْمَهِ وَ مَوْعِظَهِ الْعِبْرَهِ وَ سُنَّهِ الأَْوَّلِينَ

و يقين بر چهار شعبه است: بر بينايي زيركانه، و دريافت عالمانه و پند گرفتن از گذشت زمان و رفتن به روش پيشينيان.

فَمَنْ تَبَصَّرَ فِي الْفِطْنَهِ تَبَيَّنَتْ لَهُ الْحِكْمَهُ وَ مَنْ تَبَيَّنَتْ لَهُ الْحِكْمَهُ عَرَفَ الْعِبْرَهَ وَ مَنْ عَرَفَ الْعِبْرَهَ فَكَأَنَّمَا كَانَ فِي الأَْوَّلِينَ

پس آن كه زيركانه ديد حكمت بر وي آشكار گرديد، و آن را كه حكمت آشكار گرديد عبرت آموخت، و آن كه عبرت آموخت چنان است كه با پيشينيان زندگي را در نورديد.

وَ الْعَدْلُ مِنْهَا عَلَي أَرْبَعِ شُعَبٍ عَلَي غَائِصِ الْفَهْمِ وَ غَوْرِ الْعِلْمِ وَ زُهْرَهِ الْحُكْمِ وَ رَسَاخَهِ الْحِلْمِ فَمَنْ فَهِمَ عَلِمَ غَوْرَ الْعِلْمِ وَ مَنْ عَلِمَ غَوْرَ الْعِلْمِ صَدَرَ عَنْ شَرَائِعِ الْحُكْمِ وَ مَنْ حَلُمَ لَمْ يُفَرِّطْ فِي أَمْرِهِ وَ عَاشَ فِي النَّاسِ حَمِيداً

و عدل بر چهار شعبه است: بر فهمي ژرف نگرنده، و دانشي پي به حقيقت برنده، و نيكو داوري فرمودن، و در بردباري استوار بودن. پس آن كه فهميد به ژرفاي دانش رسيد و آنكه به ژرفاي دانش رسيد از آبشخور شريعت سيراب گرديد، و آن كه بردبار بود، تقصير نكرد و ميان مردم با نيكنامي زندگي نمود.

وَ الْجِهَادُ مِنْهَا عَلَي أَرْبَعِ شُعَبٍ عَلَي الأَْمْرِ بِالْمَعْرُوفِ وَ النَّهْيِ عَنِ الْمُنْكَرِ وَ الصِّدْقِ فِي الْمَوَاطِنِ وَ شَنَآنِ الْفَاسِقِينَ

و جهاد بر چهار شعبه است: به كار نيك وادار نمودن، و از كار زشت منع فرمودن. و پايداري در پيكار با دشمنان، و دشمني با فاسقان.

فَمَنْ أَمَرَ بِالْمَعْرُوفِ شَدَّ ظُهُورَ الْمُؤْمِنِينَ وَ مَنْ نَهَي عَنِ الْمُنْكَرِ أَرْغَمَ أُنُوفَ الْكَافِرِينَ وَ مَنْ صَدَقَ فِي الْمَوَاطِنِ قَضَي مَا عَلَيْهِ وَ مَنْ شَنِئَ الْفَاسِقِينَ وَ غَضِبَ لِلَّهِ غَضِبَ اللَّهُ لَهُ وَ أَرْضَاهُ يَوْمَ الْقِيَامَهِ

پس آن كه به كار نيك واداشت، پشت مؤمنان را استوار داشت، و آن كه از كار زشت منع فرمود بيني منافقان را به خاك سود، و آن كه در پيكار با دشمنان پايدار بود، حقي را كه بر گردن دارد ادا نمود، و آن كه با فاسقان دشمن بود و براي خدا به خشم آيد، خدا به خاطر او خشم آورد و روز رستاخيز وي را خشنود نمايد.

وَ الْكُفْرُ عَلَي أَرْبَعِ دَعَائِمَ عَلَي التَّعَمُّقِ وَ التَّنَازُعِ وَ الزَّيْغِ وَ الشِّقَاقِ

و كفر بر چهار ستون پايدار است: پي وهم رفتن و خصومت كردن و از راه حق به ديگر سو گرديدن و دشمني ورزيدن.

فَمَنْ تَعَمَّقَ لَمْ يُنِبْ إِلَي الْحَقِّ وَ مَنْ كَثُرَ نِزَاعُهُ بِالْجَهْلِ دَامَ عَمَاهُ عَنِ الْحَقِّ وَ مَنْ زَاغَ سَاءَتْ عِنْدَهُ الْحَسَنَهُ وَ حَسُنَتْ عِنْدَهُ السَّيِّئَهُ وَ سَكِرَ سُكْرَ الضَّلاَلَهِ وَ مَنْ شَاقَّ وَعُرَتْ عَلَيْهِ طُرُقُهُ وَ أَعْضَلَ عَلَيْهِ أَمْرُهُ وَ ضَاقَ عَلَيْهِ مَخْرَجُهُ

پس آن كه پي وهم گرفت به حق بازنگشت، و آن كه از ناداني فراوان، خصومت ورزيد، از ديدن حق كور گشت، و آن كه از راه حق به ديگر سو شد، نيكويي را زشت و زشتي را نيكويي ديد و مست گمراهي گرديد، و آن كه دشمني ورزيد راهها برايش دشوار شد و كارش سخت و برون شو كار ناپايدار.

وَ الشَّكُّ عَلَي أَرْبَعِ شُعَبٍ عَلَي التَّمَارِي وَ الْهَوْلِ وَ التَّرَدُّدِ وَ الاِسْتِسْلاَمِ

و شك بر چهار شعبه است: در گفتار جدال نمودن و ترسيدن و دو دل بودن، و تسليم حادثه هاي روزگار گرديدن.

فَمَنْ جَعَلَ الْمِرَاءَ دَيْدَناً لَمْ يُصْبِحْ لَيْلُهُ وَ مَنْ هَالَهُ مَا بَيْنَ يَدَيْهِ نَكَصَ عَلَي عَقِبَيْهِ وَ مَنْ تَرَدَّدَ فِي الرَّيْبِ وَطِئَتْهُ سَنَابِكُ الشَّيَاطِينِ وَ مَنِ اسْتَسْلَمَ لِهَلَكَهِ الدُّنْيَا وَ اﻵْخِرَهِ هَلَكَ فِيهِمَا

پس آن كه جدال را عادت خود كرد، خويش را از تاريكي شبهت برون نياورد، و آن كه از هر چيز كه پيش رويش آمد ترسيد، پيوسته واپس خزيد، و آن كه دو دل بود پي شيطان او را بسود، و آن كه به تباهي دنيا و آخرت گردن نهاد هر دو جهانش را به باد داد.

هیچ نظری هنوز ثبت نشده است
نظر دهید

آدرس پست الکترونیک شما در این سایت آشکار نخواهد شد.

URL شما نمایش داده خواهد شد.
بدعالی

درخواست بد!

پارامتر های درخواست شما نامعتبر است.

اگر این خطایی که شما دریافت کردید به وسیله کلیک کردن روی یک لینک در کنار این سایت به وجود آمده، لطفا آن را به عنوان یک لینک بد به مدیر گزارش نمایید.

برگشت به صفحه اول

Enable debugging to get additional information about this error.