​

در فصل تابستان از نظر غذا، باید بدانیم از چه مواد غذایی پرهیز کنیم. توجه داشته باشید که در طب سنتی پرهیز بر درمان مقدم است و آغاز کار حفظ سلامتی و درمان بیماری‌ها، پرهیز است، به این صورت که از مصرف مواد غذایی مضر پرهیز شود.

‌سبک زندگی افراد در فصول مختلف متفاوت است و غذاهایی که فرد در فصول مختلف می‌خورد، باید متفاوت باشند وگرنه بیمار خواهد شد. حتی حالت خواب و میزان فعالیت‌های بدنی و… نیز باید تفاوت داشته باشد.

 با توجه به گرمای فصل تابستان و خشکی هوا باید افراد برخی اصول و پرهیزهای غذایی را مورد توجه قرار دهند تا بتوانند در این فصل گرم در سلامت کامل به سر ببرند.

 در طب سنتی پرهیز بر درمان مقدم بوده و آغاز کار حفظ سلامتی و درمان بیماری‌ها پرهیز است، به این صورت که از مصرف مواد غذایی مضر پرهیز شود.

 نوشیدن مایعات سرد، حرارت بدن را کاهش می‌‌دهد،‌ استفاده از نوشیدنی‌‌های سنتی نظیر آبلیمو، بالنگ، هندوانه، سکنجبین و خیار و آب زرشک برای آرامش اعصاب توصیه می‌شود.

خاکشیر بر خلاف باور عموم، فاقد این خاصیت است، اما فواید درمانی فراوان دیگری دارد و مصرف آن به افراد گرمازده توصیه می‌‌شود. 

در فصل تابستان از خنکی‌جات (مانند آب‌دوغ خیار، ماست، خیار و کمی نان، سبزیجات خنک مانند خیار، کاهو، کدو خورشتی (سبز)، گشنیز، اسفناج، ماست و اسفناج) استفاده شود.

 نوع غذاهایی که در تابستان مصرف می‌شوند، پختنی و آب‌پز باشد و غذاها سرخ نشوند، مصرف غذاهایی مانند آش، سوپ، خورش سبزیجات که سبزی آن‌ها سرخ نشده باشد، حبوبات آن کم بوده، مقدار زیادی گوشت نداشته باشند، کمی ترش باشند مثلاً با غوره، آب‌غوره، آب‌لیمو، لیمو و نارنج تهیه‌ شده باشند مخصوصاً سوپ جو و آش جو (به دلیل خنک بودن) بسیار مفید بوده و از بهترین غذاها برای رفع عطش و حرارت بدن هستند. 

مصرف مرکبات و میوه‌جات میخوش یا ملس (بین ترش و شیرین)‌ را در تابستان مفید دانست و استفاده از میوه‌های مانند زرشک و آب زرشک، شاه‌توت، تمشک، سیب ترش، آلبالو، گوجه‌سبز، انار، هلو، زردآلو، هندوانه و گریپ‌فروت بسیار مفید است.

 سالادهای که در آنها از سس‌های مختلف استفاده نشده باشند و تنها با سبزی‌جاتی مانند کاهو، کلم، خیار، آبلیمو و غیره درست شده باشد معمولاً مزاج‌های سرد و تر دارند.

 باید از مصرف غذاهایی مانند فسنجان، گردو و کنجد به دلیل گرم بودن مزاجشان در فصل گرما پرهیز شود،  گوشت‌های قرمز مخصوصاً به دلیل داشتن گرما و حرارت زیاد باید کمتر مصرف شوند به ویژه گوشت پرندگانی مانند کبک و بلدرچین که گرمای بسیار زیادی نسبت به گوشت گوسفند دارند و همچنین گوشت شتر هم به دلیل گرمای زیاد نباید زیاد مصرف شود.

 در مورد شیرینی‌جات نیز به همین ترتیب است، چون پایه مزاج این مواد هم گرم است، بنابراین نباید در مصرف شیرینی‌ها، شکلات‌ها و حتی شیرینی‌جات طبیعی مانند عسل، کشمش، مویز و میوه‌های شیرین مانند انجیر، نارگیل، موز، خربزه، آناناس و… در فصل تابستان زیاده‌روی شود.

فصل تابستان باید از تمام خوردنی‌ها و نوشیدنی‌هایی که حرارت بدن را بالا می‌برند و باعث خشکی می‌شوند، مخصوصاً مواد غذایی تند از قبیل فلفل و زنجبیل، دارچین، زعفران، سس‌های تند و خردل پرهیز کرد، در نتیجه باید از غذاهای پخته ساده بدون ادویه‌جات استفاده شود.

استراحت در این فصل به افراد کمک می کند تا مزاج آنها خنک شود، ضمن این که دوش آب سرد، استحمام و پاکیزگی بدن، شنا در آب روان، پوشیدن لباس‌های نخی و نازک و ورزش در سالن و در هوای خنک و مطبوع، مفید است.

فعالیت بدنی سنگین و انجام ورزش های گرم و خشک همچون فوتبال، والیبال و دویدن را بخصوص در اواسط روز و زیر آفتاب منع و مصرف آب گرم و توقف زیر نور خورشید و گرسنگی و تشنگی را مضر دانست ودر این فصل باید گرسنگی و تشنگی را سریع برطرف کرد چون گرمی و خشکی فصل ممکن است به معده خالی آسیب برساند، ضمن این که چون ناهار وسط روز که هوا بسیار گرم و قوه هاضمه ضعیف است، خورده می‌شود، نباید سنگین باشد.

 برای کاهش بوی بد بدن در تابستان باید از هر نوع خوردنی و آشامیدنی گرم و خشک پرهیز کرد، شربت سکنجبین، لیمو، غوره، هندوانه یا آب آن، آب‌غوره و میوه‌های تر (ترش و شیرین) مانند آلو و آلبالو و گیلاس را می‌توان به افراد توصیه کرد.

در فصل تابستان، افراد با مزاج گرم و خشک بیشتر در معرض آسیب هستند چون مزاج این افراد با مزاج تابستان برابری می‌کند و احتمال خطر در این افراد بیشتر است. بر این اساس، باید از تمام خوردنی‌ها و نوشیدنی هایی که حرارت را بالا می‌برد و باعث خشکی بدن می‌شود، اجتناب کنند.

منبع:ایسنا

دکتر بهادری-متخصص طب سنتی