سروش ایزد

عید واقعی

عید واقعی آن است که انسان رضای خدا را به دست بیاورد و درون خود را اصلاح کند. شما وقتی عید دارید که اخلاق عیدی داشته باشید؛ اخلاق تازه و من امیدوارم که به این امر ملت ما سرتاسر همه جا عمل کنند و رضای خدای تبارک و تعالی را به دست بیاورند. [1]

آن روز مبارک است بر ما که سلطه جهان خواران بر ملت مظلوم ما و بر سایر ملت‌های مستضعف شکسته شود و تمام ملت ها، سرنوشت خودشان را به دست خودشان بگیرند. [2]
پی نوشت:

[1]: صحیفه نور، ج ۱۶، ص ۸۰، ۲۴/۱۲/۱۳۶۰.

[2]: صحیفه نور، ج ۱۴، ص ۱۴۶، ۱/۱/۱۳۶۰.

توجه به گذر عمر

فرا رسیدن هر عید نوروز، زنگ خطری برای انسان است که ای غافل! یکسال دیگر از عمرت گذشت و یا به عبارت دیگر یکسال از عمرت کم شد. چنانکه علی علیه السلام می‌فرماید: «السّاعات تُنَقِّصُ الاَعْمار؛ [۱] ساعتها «نشان
دهنده» کم شدن عمر است. »
رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله در یکی از سفارشاتی که به ابوذر دارد، می‌فرماید: «یا اَباذرّ کُنْ عَلی عُمرکَ مِنک اشحُّ علی دِرهَمِک و دینارک» [2] ای ابوذر، بر عمر خویش بخیل تر از درهم و دینارت باش. »
اگر کسی با زحمت و تلاش فراوان پولی فراهم ساخت، آیا آن را به آسانی هدر می‌دهد و یا اینکه قدر آن را می‌داند و اگر آن را از دست بدهد، خود را مغبون و غصه دار نمی داند؟
امام صادق صلی الله علیه و آله می‌فرماید: «المغبون مَنْ غَبِنَ عمرَهُ ساعةً بعد ساعة؛ [3] مغبون کسی است عمرش را ساعت به ساعت هدر دهد. »
علی علیه السلام فرمود: «اضاعةُ الفُرصَةِ غُصّة؛ [4] ضایع کردن فرصت «های عمر»، غصه است. »
و اما هر چیزی بهاری دارد و بهار عمر جوانی است. پس باید فرصت جوانی را مغتنم دانست و از لحظات آن استفاده مطلوب کرد که امام علی علیه السلام فرمود: «شیئان لایُعْرَفُ فَضْلُهُما الاّمِن فَقْدِهما الشَّبابُ و العافیة؛ [5] دو چیز است که قدر و قیمتشان را نمی شناسد مگر کسی که آن دو را از دست داده باشد، یکی جوانی و دیگری تندرستی و عافیت است. »

پی نوشت ها:

[۱]:بحارالانوار، ج ۷۴، ص ۲۳۹.

[2]:همان، ص ۷۶.
[3]:وسایل الشیعه، ج ۱۶، ص ۹۴.

[4]: همان، ص ۸۴.
[5]: غرر الحکم، ج ۴، ص ۱۸۳.

منبع:فرصت های طلایی نوروز - مهدی فجری - صفحه53

دیدار و تجلیل از بزرگترها
یکی از سفارشات اسلام، تجلیل و احترام از ریش سفیدان و افراد مسن است که شاد کردن هر مؤمن مخصوصاً سالخوردگانی که عمری را در عبادت و پرستش خداوند متعال گذرانیده اند، بسیار با فضیلت و دارای ثواب و پاداش می‌باشد. عید نوروز فرصت مناسبی است برای دیدار از آن‌ها مخصوصاً بزرگان فامیل و افرادی که در خانه سالمندان هستند. رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله می‌فرماید: «مِن اِجْلال اللّه اجلال ذِی الشَیْبَةِ المُسلِم؛ [۱] یکی از صُوَرت کریم و تقدیس ذات اقدس الهی، احترام و تجلیل سالخوردگان مسلمانان
است. »
و نیز فرمود: «مَن وَ قَّرَ ذا شیبة فی الاسلام امَنَهُ اللّه مِنْ فَزَع یوم القیامة؛ [2] کسی که پیر مسلمانی را توقیر و تجلیل نماید، خداوند او را از ترس روز قیامت ایمن می‌دارد. »
امام صادق علیه السلام فرمود: «لَیْسَ مِنّا مَنْ لَم یُوَقِّر کبیرنا و یَرْحَمْ صغیرنا؛ [3] از ما نیست کسی که بزرگسال ما را احترام نکند و به خردسال ما ترحم ننماید. »

پینوشت ها:

[۱]: ۱- الکافی، ج ۲، ص ۱۶۵.
[2]: ۱- وسائل الشیعه، ج ۱۲، ص ۹۹.

[3]: ۲- همان، ص ۹۸.

منبع :فرصت های طلایی نوروز -محمد مهدی فجری- صفحه ۴۵

 خانه تکانی منزل همراه با خانه تکانی دل
یکی از برنامه‌های عید نوروز، خانه تکانی و نظافت محیط زندگی و نیز پوشیدن لباس تمیز است. اسلام سفارش بسیاری درباره نظافت و دوری از آلودگیهای ظاهری بدن و محل زندگی کرده است و این مخصوص به عید نوروز نیست.
امام باقر علیه السلام می‌فرماید: کَنْسُ البیوت یُنْفیِ الفَقْر؛ [1] پاکیزه کردن خانه ها، فقر و بیچارگی را از بین می‌برد. »

و امام علی علیه السلام می‌فرماید: «نَظَّفوا بیوتکم مِن حَوک العنکبوت فاِنّ ترکه فِی البیت یورِثُ الفَقْر؛ [2] خانه‌های خود را از تار عنکبوت خالی و تمیز کنید، زیرا تار عنکبوت (در محل زندگی) باعث فقر و تهیدستی می‌گردد. »
امام صادق علیه السلام نیز درباره عید نوروز می‌فرماید:
«اذا کان یوم النیروز فَاغْتَسِل وَ البَسْ اَنظَفَ ثیابک؛ [3] در زمانی که نوروز شد غسل کن و پاکیزه ترین لباست را بپوش. »
توجه به این مطلب ضروری است. همان گونه که محیط زندگی انسان آلوده و کثیف شده و نیاز به نظافت دارد، دل و قلب انسان نیز به غبار معصیت آلوده گشته و موجب می‌شود تا صاحب خود را از مسیر هدایت دور سازد، یکی از ره آوردهای مکتب نبوت و امامت این است که گناه سم است و تدریجاً انسان گنه کار به آن مسموم می‌شود، چنانکه علی علیه السلام فرمود:
«فَاِنّما مَثَلُ الدُنیا مَثلِ الحَیَّة لینٌ مَسُّها قاتل سمّها؛ [4] دنیا با زرق و برق فریبایی که دارد مانند ماری است که ظاهری خوش خط و خال دارد و درونش سم است. »
اگرچه شستن و تمیز کردن باعث محو آلودگی‌های ظاهری می‌شود و وضو و غسل، طهارت باطنی از حَدَث و خَبَث ایجاد می‌کند، ولی آلودگی گناه با شستن و تمیز کردن و با وضو و غسل برطرف نشده و فقط با توبه واقعی و کفّاره تطهیر می‌گردد. پس پاکیزه کردن دل از سموم و آفات اخلاقی، به همان اندازه زندگی را لذت بخش و زیبا می‌کند که بر طرف کردن کثافات و سموماز جسم و منزل.
چنانکه حضرت علی علیه السلام می‌فرماید: «تَعَطَّروا بالاستغفار لاتَفْضَحَنّکم روائحَ الذُّنوب؛ [5] خودتان را با استغفار و توبه معطر کنید تا بوی گناه شما را رسوا نکند. »
قرآن کریم راه دور شدن از آلودگی‌های باطنی را این گونه معرفی می‌کند:
«انّ الحسنات یُذهبنَ السیئات؛ [6] کارهای خیر، بدیها را از بین می‌برد. »
و در جایی دیگر ایمان و اعتقاد را طهارت دانسته و شرک را آلودگی می‌داند:
«کذلک یَجْعلُ اللّه الرجس علی الّذین لایؤمنون؛ [7] آن کس را که خدا بخواهد هدایت کند، سینه اش را برای (پذیرش) اسلام گشاده می‌سازد، و آن کس را که (بخاطر اعمال خلافش) بخواهد گمراه سازد، سینه اش را آنچنان تنگ می‌کند که گویا می‌خواهد به آسمان بالا برود، این گونه خداوند پلیدی را بر افرادی که ایمان نمی آورند قرار می‌دهد. »

پی نوشت ها:
[1]:وسائل الشیعه، ج ۵، ص ۳۱۷.

[2]:همان، ص ۳۲۲.
[3]:همان، ج ۸، ص ۱۷۲

[4]: بحارالانوار، ج ۳۳، ص ۴۸۴.

[5]:  وسایل الشیعه، ج ۱۶، ص۷۰.
[6]: هود / ۱۱۴

[7]: انعام / ۱۲۵

منبع:فرصت‌های طلایی نوروز/ محمدمهدی فجری./ص21

دعای تحویل سال

تحول، مهم ترین کانون فرهنگ نوروزی از دیدگاه اسلام است. پندآموزی از دگرگون شدن طبیعت، نقش مهمی در تحول روحی انسان‌ها دارد و انسان را متوجه منشأ تحول و قدرت حقیقی می‌کند. بهار از نشانه‌های خداوندی برای هدایت و تربیت انسان هاست. بهار، جوشش خونی دوباره در شریان خواب زده طبیعت و یادآور دگرگونی روح آدمی است و انسان که هر لحظه در غفلت و خسران به سر می‌برد، نیازمند این درس طبیعت است.
ازاین رو، در روایت‌های پیشوایان معصوم علیهم السلام، به نجوای با خدا در ساعت‌های آغازین سال برای درخواست تحول اخلاقی توجه شده است. ما نه تنها نیازمند تحولیم، که در تحولمان محتاج یاری او هستیم و بدون توجه او، به رویش دوباره امیدی نیست. پس با الهام از فرستادگان معصومش و با قلبی خالص از او می‌خواهیم که:

یا مُقَلِّبَ القُلُوبِ وَ الاَبصارِ
یا مُدَبِّرَ الَّلیل وَ النَّهارِ
یا مُحَوِّلَ الحَولِ وَ الاَحوالِ
حَوِّلْ حالَنا اِلی اَحسَنِ الْحالِ
ای خدایی که چشم و دل را دگرگون می‌کنی،
ای خدایی که شب و روز را تدبیر می‌کنی،
ای دگرگون کننده سال و حال آدمیان،
حال ما را به بهترین حال‌ها دگرگون کن.
و چه زیبا این زمزمه، انسان را از تحول بیرونی طبیعت به تحول درون انسان‌ها رهنمون می‌شود.

منبع:زمزمه تحول - صفحه ۱۵