صفات‌ام البنين
صفات آسماني و ويژگيهاي والاي انسانهاي پاك، همواره چونان فانوسي فرا راه پويندگان راه معرفت و كمال است كه با اين روشنگري، راه هدايت از كوره راههاي ضلالت و جهالت باز شناخته مي‌شود. در سايه شناخت اين صفات نوراني و الگوگيري از شخصيتهاي الهي

است كه مي‌توان خدايي زيست و جاودانه ماند. شايد بتوان گفت مجموعه صفات‌ام البنين در ضمن يك جمله زيبا و مختصر از زبان شهيد ثاني، زين الدين، ذكر شده است آنجا كه اين عالم فرهيخته و انديشمند مي‌گويد: « و كانت‌ام البنين من النساء الفاضلات العارفات بحق اهل البيت مخلصة في ولائهم ممحضة في مودّتهم و لها عندهم الجاه الوجيه و المحلّ الرفيع. » «ام البنين از بانوان با معرفت و پر فضيلت بوده و نسبت به اهل بيت عليهم السلام معرفت و محبت خالص و شديد داشته است و نزد آنان مقام و منزلت بالايي داشت. » (1) اينك برخي از صفات آسماني اين پاك بانوي عرب را به گونه اي گذرا و كوتاه بررسي مي‌كنيم

ولايت، كيميايي بي همتا
ارادت و عشق به اهل بيت عليهم السلام و معرفت به آنان اكسيري است كه مسّ وجود آدميان را طلا مي‌كند و اساس هستي بر ولايت آنان بنيان شده است. عالم رجالي، مامقاني در كتاب خود، تنقيح المقال، ولايت فاطمه كلابيه را اين چنين به تصوير مي‌كشد: فَاِنّ علَقَتها بالحسين عليه السلام ليس اِلاّ لاِمامته. (2) «همانا علاقه‌ام البنين به حسين بن علي عليه السلام به خاطر امامت حضرت است. » (نه آنكه چون او را در دامان خويش پرورانده است. ) زيباترين چهره عشق به ولايت و رهبري در زندگاني فاطمه زهرا عليها السلام وجود داشت؛ دفاع از ولايت و مبارزه براي حمايت از مقام والاي امام علي عليه السلام و گويي فاطمه دوم،‌ام البنين، استمرار آن چهره درخشان تاريخ بود. در جاي ديگر «مامقاني» مي‌نويسد: «اينكه او به شرط سلامت
حسين عليه السلام، مرگ چهار فرزند خويش را بر خود آسان مي‌گرفت نشان درجه عالي ايمان او است. من او را از نيكان به حساب مي‌آورم. » (۳) به واقع آنگاه كه مادري، فرزندان خود را فدايي ولايت و شريعت بداند حق است كه جاودانه شود و براي هميشه تاريخ اسوه اي براي اهل ولايت باشد. و چه زيباست شكفتن غنچه‌هايي چون عباس و برادرانش در دامن تربيت مادري اين چنين. به گونه اي كه مورخان مي‌نويسند: در كربلا زماني كه شمر لعنة اللّه عليه براي عباس و برادرانش امان نامه مي‌آورد عباس مي‌گويد: «بريده باد دستت اي شمر و خدا لعنت كند تو را! آيا مي‌خواهي ما در امان باشيم و مولا و امام خود را تنها گذاريم. » اين كلام ثمره تربيت ولايي‌ام البنين بود؛ همان كه علي عليه السلام در آينه آينده مي‌ديد.

محبت مادري
مهر و محبت از صفات ويژه مادران است و هماره براي تفسير واژه عاطفه از خداوندگار محبتها، مادر، استفاده مي‌شود. آنچه در زندگاني‌ام البنين با نام مهر و عاطفه جلوه مي‌كند تنها مهر مادري نيست كه اين مهر در سينه هر مادري نسبت به فرزندان و دلبندانش شعله مي‌كشد.‌ام البنين در زندگيش همواره بر آن بود تا جاى مادر را در دل نوادگان پيامبر اكرم و ريحانه رسول خدا و آقايان جوانان بهشت، امام حسن عليه السلام و امام حسين عليه السلام پر كند؛ مادرى كه در اوج شكوفايى پژمرده شد و آتش به جان فرزندان نوپاى خود زد. فرزندان رسول خدا در وجود
اين بانوى پارسا، مادر خود را مى ديدند و از فقدان مادر، كمتر رنج مى بردند‌ام البنين با مهرباني با آنان سخن مي‌گفت و از صميم قلب آنان را پرستاري مي‌كرد و درست همانند مادري حقيقي با آنها برخورد مي‌كرد. آنان نيز او را بسيار دوست مي‌داشتند.‌ام البنين فرزندان دخت گرامى پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله را بر فرزندان خود كه نمونه هاى والاى كمال بودند مقدم مى دانست و عمده محبت و علاقه خود را متوجه آنان مى كرد، ليكن،‌ام البنين توجه به فرزندان پيامبر را نشان دهنده منزلت والاى‌ام البنين نزد اهل بيت عليهم السلام است. اين بانوى بزرگوار، جايگاهى ويژه نزد مسلمانان دارد و بسيارى معتقدند او را نزد خداوند، منزلتى والاست و اگر دردمندى او را واسطه خود نزد حضرت بارى تعالى قرار دهد، غم و اندوهش برطرف خواهد شد، لذا به هنگام سختي‌ها و درماندگى اين مادر فداكار را شفيع خود قرار مى دهند، البته بسيار طبيعى
است كه‌ام البنين نزد پروردگار مقرب باشد؛ زيرا در راه خدا و استوارى دين حق، فرزندان و پاره هاى جگر خود را خالصانه تقديم داشت. علاقه به فرزنداني كه از آنِ او نبود، به خاطر مقام و عظمت مادر و پدرشان، و همچنين پرستاري از آنان و ترجيح آنها بر فرزندان خود از صفات خاص‌ام البنين بود.

پی نوشت ها:

1- قمر بني هاشم، مقرم، ص ۱۶. 

2- مامقاني، تنقيح المقال، ج۳، ص۷۰ با ترجمه 

3- مامقاني، تنقيح المقال، ج۳، ص۷۰

منبع:

زندگینامه مادر مهتاب حضرت ام البنین ( علیها السلام ) - صفحه۲۵