خيار گياه بومي هندوستان است و از آنجا به نقاط ديگر جهان راه يافته است. حدود بيست قرن قبل از ميلاد مسيح مصريان قديم از آن استفاده مي كرده اند. خيار گياهي است علفي و يكساله داراي ساقه خزنده و پوشيده از خارهاي نازك و خشن است . برگ هاي آن بزرگ و داراي زاويه و دندانه دار است. گل هاي آن زرد رنگ كه به دو صورت نر و ماده روي يك پايه قرار دارند. ميوه آن سبز رنگ و بسته به نوع و نژادهاي مختلف ممكن است كوچك يا بزرگ باشد.
پوست خيار داراي ويتامين C مي باشد. خياري كه از صبح تا عصر روي بوته، زير آفتاب بوده است و چنانچه قبل از غروب خورشيد آن را چيده و همان جا صرف شود داراي ويتامين C بوده و براي نرمي استخوان و معالجه سل بسيار مفيد است. خيار حاوي آب ، پروتئين ، چربي، آهن، فسفر، پتاسيم، منيزيم، قند، گوگرد، كلر و ويتامين A ، B1 ، B2، P، C، B6و E است.
اين ميوه به علت داشتن املاح معدني زياد در رژيم هاي لاغري توصيه مي شود و باعث تخليه سموم از بدن مي شود.
خوردن، بوبيدن و ماليدن خيار بر پيشاني جهت رفع سردرد مفيد است. قطره قطره ريختن آب خيار در بيني و بوييدن آن جهت رفع گرفتگي، بي حوصلگي و كم خوابي مفيد است. آشاميدن آب خيار جهت رفع اكثر تب هاي شديد، تسكين حرارت صفرا و خون، التهاب معده، رفع تشنگي، پاك كردن كبد، زياد شدن ادرار، دفع سنگ كليه و مثانه و بهبود يرقان سودمند است. جوشانده پوست خيار، درمان خوبي براي يرقان است.
يك ليوان آب خيار با نيم سير نبات، مسهل خوب و گوارايي است و صفرا و سودا را از معده به خوبي خارج مي نمايد كه براي اين كار آب خيار رسيده كه كمي ترش مزه مي باشد، بهتر است. اگر مقداري ميخك را در آب خيار خيسانده و پس از 24 ساعت آن را صاف كرده و با عسل نوش جان نماييد، رنگ رخسارتان باز مي شود؛ در حقيقت به كبد شما جلا مي دهد و روح را شاداب مي نمايد.اگر مبتلا به مرض قند هستيد تا مي توانيد از خيار و تخم خيار استفاده كنيد.خيار از نظر طب قديم ايران سرد است و خنك كننده بدن مي باشد و به هضم غذا كمك مي كند.

ساير خواص درماني خيار شامل موارد زير است :
1) حل كننده اورات و اسيد اوريك است، بنابراين بيماري نقرس را درمان مي كند.
2) ادرار آور است و براي رفع سوزش ادرار مفيد است.
3) خون را تصفيه مي كند.
4) خيار براي درمان مبتلايان به سوزش و بند آمدن ادرار مفيد است.
5) عصاره برگ هاي له شده خيار ايجاد تهوع مي كند، بنابراين در مسموميت ها و اختلالات دستگاه گوارش مصرف مي شود.
6) خيار عطش را تسكين مي دهد.
7) خيارملين است.
8) خيار كبد را جلا مي دهد و صفرا را از معده به خوبي خارج مي كند.
9) اگر خيار را حلقه حلقه كرده و روي پوست صورت بگذاريد، چين و چروك هاي صورت را از بين مي برد و صورت را جوان مي كند.
10) اگر پوست شما چرب است خيار را با آب مقطر بپزيد و با اين آب صورت خود را شست و شو دهيد. اگر مي خواهيد هميشه لطافت پوست خود را حفظ كنيد، همه روزه از لوسيون زير استفاده كنيد:
يك خيار معمولي را با دو ليون آب بجوشانيد تا حجم آن يك ليوان شود. سپس آن را صاف كنيد و بگذاريد سرد شود. بعد 50 گرم بادام خام و پوست كنده را آسياب كرده و با اين آب مخلوط كنيد. آن را به هم بزنيد و با پارچه صاف كنيد. به محلول صاف شده 250 گرم الكل سفيد و يك گرم اسانس گل سرخ اضافه كنيد و كاملا هم بزنيد. هر روز از اين لوسيون طبيعي به صورت خود بزنيد تا پوست شما هميشه جوان بماند.
11) براي درمان اگزما، تركيدن پوست و رفع خارش مفيد است.
12) جوشانده پوست خيار براي يرقان داروي بسيار خوبي است و براي اين كار بهتر است سه روز متوالي آن را نوش جان نماييد.
13)هميشه بايد خيار را قبل از غذا خورد كه به هضم غذا كمك كند.
مضرات :
* اشخاصي كه ناراحتي معده دارند، نبايد در مصرف خيار زياده روي كنند زيرا ممكن است باعث اختلال در دستگاه گوارش گردد.
* خيار نفاخ است، چون سريعا در معده فاسد مي شود. براي رفع نفخ و دل درد ناشي از خوردن خيار مي توانيد مقداري عرق نعنا يا كمي آبجوش و نبات بخوريد.
* هميشه بايد خيار را قبل از غذا خورد كه به هضم غذا كمك كند. كساني كه نمي توانند خيار را خوب هضم كنند، بايد آن را با نمك بخورند.